İş Kanununa göre, kadınlara verilen bir ödenek 7 yıldır uygulanmasına rağmen birçok kadın tarafından bilinmiyor. Buna göre doğum yapan kadınlara çocuk sayısına göre 2 aydan 6 aya kadar yarım çalışma ödeneği veriliyor.
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine göre, bu ödeme, yeterince bilinmiyor. Bu nedenle son 7 yılda sadece 41 bin 319 kişi tarafından kullanıldı.
İş Kanunu'na göre, doğum yapan kadın işçiler, doğum öncesi ve sonrası 16 haftalık, çoğul gebeliklerde ise 18 hafta rapor süresinin ardından yarım gün çalışıp yarım gün izin hakkına sahipler.
Çocuğun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla tanınan yarım çalışma süresi ilk doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, üçüncü ve sonraki doğumlarda ise 180 gün olarak uygulanıyor. Çoğul doğumlar için bu sürelere 30'ar gün eklenir.
Çocuğun engelli doğması durumunda ise doğum sayısına bakılmaksızın 360 gün yarım çalışma hakkı verilir. İşsizlik Sigortası Kanunu'na göre haftalık çalışma süresinin yarısı kadar verilen ücretsiz izin süresince İşsizlik Fonu'ndan yarım çalışma ödeneği sağlanır.
2016 YILINDA UYGULANMAYA BAŞLADI
Yarım çalışma ödeneği uygulaması 2016 yılında nisan ayında başladı. Ancak bu önemli hak, yeterince bilinmediği için son yedi yılda sadece 41 bin 319 kişi tarafından kullanıldı. Bu kişilere toplamda 160.5 milyon lira ödenek verildi.
2021 yılında aylık 1.300 kişinin üzerine çıkan yararlanan kişi sayısı, özellikle bu yılın başından itibaren azalmış durumda ve Eylül ayı itibarıyla sadece 741 kişi yararlanmıştır.
Yarım çalışma ödeneğinden yararlanabilenler sadece doğum yapan kadınlarla sınırlı değildir; 3 yaşından küçük çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçiler de bu haktan yararlanabilirler.
Yarım çalışma ödeneği miktarı, işçinin çalıştığı işyerinden aldığı ücret ne kadar olursa olsun, günlük asgari ücretin brüt tutarı kadar uygulanır ve sadece damga vergisi kesilir. 2023 yılının ikinci yarısında günlük ödenek tutarı 443.76 TL olarak belirlenmiştir.
PRİM GÜNÜ ŞARTI
Ödenek, yarım çalışma süresi boyunca verilir. Ancak, yarım çalışma döneminde rapor kullanarak geçici iş göremezlik geliri (rapor parası) alanlara bu süre boyunca ödeme yapılmaz.
Yarım çalışma ödeneğinden yararlanabilmek için işçinin doğum veya evlat edinme öncesi son 3 yılda en az 600 prim gününün bulunması, haftalık çalışma süresinin yarısı kadar fiilen çalışıyor olması ve çocuğun hayatta olması gerekmektedir.
Önemli bir husus ise yarım çalışma ödeneğinden yararlanabilmek için analık hali izninin bitiminden itibaren 30 gün içinde İŞKUR'a başvuru yapılması gerekmektedir. Mücbir sebepler dışında otuz günlük süreyi kaçıranlar, gecikme süresi kadar eksik ödeme alabilirler.
Yarım çalışma döneminde işveren sadece çalıştırılan sürenin ücretini öder ve sigorta primlerini yatırır. Kalan yarısının sigorta primleri ise İşsizlik Fonu tarafından karşılanır ve asgari ücret üzerinden hesaplanır.