Çağımızın hastalıklarından Alzheimer için kesin bir tedavi bulunamamış olsa da genetik mühendisliğindeki gelişmelerle yeni bir umut doğuyor. Uzmanlar, yeni tedavi yönteminin Alzheimer tedavisinde devrim yaratabileceğini savunuyor.
Alzheimer, özellikle ilerleyen yaşlarda ortaya çıkan ve milyonlarca kişiyi etkileyen nörodejeneratif bir hastalık. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde hafıza kaybı, kişilik değişiklikleri ve günlük yaşam aktivitelerini yerine getirme gibi zorluklar yaşanıyor. Henüz kesin bir tedavi yöntemi bulunmamış olsa da son yıllarda genetik tedavi konusunda kaydedilen ilerlemeler bilim dünyasında heyecan yarattı.
YENİ UMUT GENETİK TEDAVİ
Alzheimer tedavisindeki en büyük engel, hastalığın beyindeki sinir hücrelerinin (nöronların) zamanla ölmesi ve bağlantıların kopması ile gelişmesi. Beyinde bu bozulmalar, genellikle amyloid plaklarının ve tau proteinlerinin birikmesi sonucu meydana gelir. Ancak bilim insanları, bu plakların oluşumunu engellemeye veya bu plakları temizlemeye yönelik yeni bir genetik tedavi yöntemi üzerinde çalışmalarını sürdürüyor.
Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Harvard Medical School’dan nörolog Dr. Robert Green, Alzheimer hastalığının tedavisinde genetik mühendislik kullanımıyla ilgili yaptığı açıklamada, "Genetik tedavi, Alzheimer hastalığının oluşumunda önemli rol oynayan genetik mutasyonları hedef alarak hastalığın ilerlemesini durdurmayı vaat ediyor. Bu tür bir tedavi, hastaların beyinlerine genetik materyal enjekte edilerek sinir hücrelerinin işlevini yeniden kazanması sağlanabilir" dedi.
BEYİN HÜCRELERİNE DOĞRUDAN GENETİK MATERYAL ENJEKTE EDİLİYOR
Yapılan son araştırmalara göre, genetik tedavi sayesinde, beyin hücrelerine doğrudan genetik materyal enjekte edilerek, Alzheimer’a neden olan plakların temizlenmesi veya hücrelerin yeniden yapılandırılması sağlanabiliyor.
Penn Medicine'den nöroloji profesörü Dr. John Q. Trojanowski, bu tedavi yönteminin oldukça umut verici olduğunu vurguladı:
"Beyin hücrelerine genetik materyalin aktarılması, beyin fonksiyonlarının geri kazanılmasında önemli bir adım olabilir. Ancak tedavi sürecinin kesin sonuçları alana hakim olana kadar test edilmesi gerekiyor."
GENETİK TEDAVİDE SON GELİŞMELER
Son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalarda, genetik mühendislik tekniklerinin Alzheimer tedavisinde kullanılması için ilk adımlar atılmaya başlandı.
2023 yılında yapılan bir çalışmada araştırmacılar Alzheimer’a bağlı nöronal hasarları onarmak amacıyla genetik modifikasyon yöntemleri ile beyin hücrelerine yeni bir genetik kod eklemeyi başardı. Bu çalışmada, bilim insanları, genetik mühendislik ile tau proteinlerinin birikmesini engellemeyi hedeflediler ve bu tedavi, fareler üzerinde olumlu sonuçlar gösterdi.
Washington Üniversitesi'nden nöroloji profesörü Dr. David Holtzman, "Farenin beyin dokusuna genetik materyal enjekte ederek, bu farelerde beyin fonksiyonlarının geri kazanıldığını gözlemledik. Bu sonuçlar, insanlarda da aynı etkiyi gösterirse, Alzheimer tedavisinde bir dönüm noktası olabilir" dedi.
ALZHEİMER’İN İLK EVRELERİNDE ETKİLİ OLABİLİR
Genetik tedavi ile hedeflenen alanlardan biri de beyindeki sinir hücrelerinin (nöronların) yeniden yapılandırılması. Bu yöntem, Alzheimer’ın ilk evrelerinde etkili olabilir, çünkü genetik modifikasyonlar sinir hücrelerinin yenilenmesine yardımcı olabilir.
Washington Üniversitesi’nde çalışan genetik uzmanı Dr. Alison Goate, "Beynin genetik yapısını değiştirmek, hastalığın başlangıcını engellemeye veya mevcut beyin hasarlarını iyileştirmeye yardımcı olabilir. Bu, Alzheimer için potansiyel bir tedavi yolu açabilir" şeklinde görüş belirtti.
HER HASTA İÇİN UYGUN MU?
Bununla birlikte, genetik tedavi için hala birçok engel bulunuyor. Beynin genetik yapısına müdahale etmek oldukça karmaşık ve riskli bir süreç. Ayrıca, genetik tedavinin her hastada aynı şekilde çalışıp çalışmayacağı henüz bilinmemekte. Genetik mühendislik, beyindeki hassas dengeleri bozma riskini taşıyabilir, bu da yeni sağlık sorunlarına yol açabilir.
Dr. Maria Carrillo, Alzheimer's Association'dan baş bilim insanı, genetik tedavi için umutlu olmakla birlikte dikkatli olunması gerektiğini belirtti:
"Genetik tedavi, potansiyel olarak Alzheimer hastalığını durdurma gücüne sahip olabilir. Ancak bu tedavi henüz erken aşamalarda ve uzun vadeli etkileri hakkında daha fazla bilgi edinmemiz gerekiyor. Bu nedenle tedavi sürecine girmeden önce, bilim insanlarının tüm verileri toplaması önemlidir."
YENİ BİR DÖNEM BAŞLIYOR
Alzheimer tedavisi için genetik mühendislik çalışmalarının ilerlemesi, hastalıkla mücadelede yeni bir dönemin kapılarını aralayabilir. Ancak bu tedavi yönteminin başarılı olabilmesi için daha fazla klinik araştırma ve test yapılması gerektiği unutulmamalı. Genetik tedavi, Alzheimer tedavisinde devrim niteliği taşıyan bir çözüm olabilir, ancak bu tedaviye ulaşmak için zaman ve dikkatli bir çalışma gerekmekte.