Soğuk sıkım yöntemiyle yemeklik yağ elde edilebilen aspir küspesi, aynı zamanda hayvan yemi olarak da kullanılmaktadır. Kıraç iklim koşullarına dayanıklı bu bitkinin çiçekleri, safran üretiminde de değerlendirilmektedir.
Aspir, bitkisel üretim için Havza Bazlı Destekleme Modeli kapsamında yer almaktadır.
Aspir Derneği Başkanı ve Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fikret Akınerdem, AA muhabirine verdiği bilgide, küresel ısınma, iklim değişikliği ve kuraklık gibi etkenlerin, su potansiyeli düşük ve kuraklığa meyilli havzalarda aspirin değerini artırdığını belirtti.
Ayrıca, yer altı ve üstü su rezervlerinin tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olduğuna dikkat çeken Akınerdem, şunları kaydetti:
"Sular çekiliyor, göller kuruyor. Artık ürün deseninde değişimlere gidilmesi gerekmektedir. Ürün çeşitlendirmeleri yapmak zorundayız. Son beş yıldır aspir, hem yağı hem de küspesiyle halkın tüketimine sunuldu.
Yağı ucuz, kalite açısından zeytin yağının altında değil. Fiyatı da soğuk sıkımda uygun. Artı küspesi var. Yüzde 25 yağ, yüzde 75 küspe çıkıyor. Gelinen noktada yağının ucuz olması, kalite açısından zeytin yağından aşağı olmaması çok önemli. Bu küspe hayvan yemi olarak kullanılabiliyor.
Çiftçi önce kendi ihtiyaçlarını karşılamak için üretim yapacak. Kısa vadede yağ olarak 200 bin tonu aşacağını, aspir tohumu üretiminde de 1 milyon tonu aşacak potansiyele sahip olduğumuzu söyleyebilirim. Aspire Anadolu'nun zeytini, yağına da zeytinyağı diyorum."
Akınerdem, aspir talebinin her geçen gün arttığını ve üreticilerin bu talebe yanıt vermekte zorlandığını belirtti.
"Aspir ve yağlık tohumlar için pazar sorunu yok"
Sertifikalı tohum ve yağ üreticisi Derman Eser, aspir bitkisinin çeşitli alanlarda kullanılabilmesinin, nöbetli ekime uygunluğunun ve sağlanan teşviklerin bitkiye olan ilgiyi artırdığını vurguladı.
Son yıllarda yemeklik yağ ve tohum talebinin hızla yükseldiğine dikkat çeken Eser, şunları ekledi:
"Biz 2008'de 15-20 ton arasında üretimle işe başladık. Şu anda 300 ton civarında sertifikalı tohumluk aspir üretimimiz var. O kadar çok talep oluştu ki ürün bulunamıyor. Aspir üretiminde bir kamyon ve üzeri olacak şekilde üretim yapılması nakliye maliyetleri açısından önemli. Bu bölgede sözleşmeli tarım yapıyoruz. Türkiye'nin her yerinden ürün alıyoruz. Burada önemli olan kamyon yükünü tamamlamaktır. Bir kamyon ve üzeri üretimlerde hiçbir pazar problemi olmayan bir bitki."
"Tohum maliyetleri son derece az"
Eser, dekara 5 kilogram civarında tohum gittiğini belirterek, "Tohum maliyetleri son derece az. Tarlanın yabancı ot sorunu ve zararlı böcekler çok ekonomik ilaçlarla giderilebiliyor.
Çiftçinin bu ürünü ekebilmek için hiçbir ilave ekipmana ihtiyacı yok. Buğday ve arpayı ektiği ekipmanla ekebiliyor, yine aynı biçerdöverle biçebiliyor. Bütün bu süreçte hiçbir ilave ekipmana ihtiyaç duyulmuyor. Ülkemiz zaten ihtiyacının yarısını üretebiliyor." ifadesini kullandı.