Vücutta en çok kullanılan kas gruplarından biri olan bacaklarımızın sağlıklı olabilmesi için kan dolaşımının yüksek düzeyde olması gerekiyor. Ancak bazı hastalıklar ve çeşitli risk faktörleri bacaklarda kan dolaşımı tıkayıcı arter hastalıklarına neden olabiliyor. Bacak damarlarındaki tıkanıklıklar; ayak üşümesinden ağrılara kadar farklı şekillerde kendini belli edebiliyor.
Bacak damarlarındaki yetersiz kan akımı, iyileşmesi çok güç olan yaraların açılmasına ve bu hastalığa bağlı olarak uzuv kayıplarına neden olabiliyor. Tıptaki yeni gelişmeler günümüzde kalp damar tıkanıklıklarında kullanılan stentlerin bacak damarlarında da kullanılmasına olanak sağlıyor. Bacak damar tıkanıklığı olan hastalar stent uygulaması sayesinde bacak ya da ayak parmakları gibi uzuvlarla ilgili kayıp yaşamadan bir gün içinde taburcu olabiliyor. Memorial Hizmet Hastanesi Kalp Damar Cerrahi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Harun Arbatlı, bacak damar tıkanıklıkları ve bacağa koroner stent uygulamaları hakkında bilgi verdi.
Şeker ve sigara kullanımı bacak damar tıkanıklığına neden olabilir
Vücutta tüm iskeleti bacaklarımız ayakta tutmaktadır. Bu nedenle de vücuttaki en önemli kas grupları bacaklarda bulunmaktadır. Bacakların sağlıklı bir kas grubuna sahip olması için de kan dolaşımının en yüksek seviye de olması gerekir. Ancak başta diyabet hastaları olmak üzere sigara kullanımı, kan lipid düzeyinin yüksek olması, kan pıhtılaşma riskinin yüksek olması ve bazı genetik bozukluklar bacak damarlarında tıkayıcı arter hastalıklarına neden olabilmektedir.
Ayaklarınız üşüyorsa bu durumu hafife almayın
Bacak damar tıkanıklıkları en çok diyabetik hastaları etkilemektedir. Hastaların bacak damarlarında yetersiz kan akımı nedeniyle iyileşmesi çok güç olan yaralar oluşabilmektedir. Tedaviye yanıt vermeyen bu yaralar da hastanın bacakları ya da ayak parmaklarının kesilmesine neden olabilmektedir. Herhangi bir uzuv kaybı yaşamamak için bacak damar tıkanıklıklarında erken tanı ve tedavi büyük önem taşır. Bu nedenle bacak damar tıkanıklığının göstergesi olan şu belirtilere dikkat etmek gerekir;
- Ayaklarda üşüme
- Tırnaklardaki bozulma veya kalınlaşma
- Bacak tüylerinin dökülmesi
- Yürüme sırasında baldır ve uyluk kaslarının çabuk yorulması
- Kramplar
- Koroner kalp hastalıklarında kullanılan stentler bacak damarlarında da kullanılabiliyor
Günümüzde koroner kalp hastalıkları için stentler sıklıkla kullanılmaktadır. Hayat kurtaran bu stentler artık bacak damarlarının uç kısımlarında yer alan darlıkların tıkanıklıklarında da kullanılabilmektedir. Daha önce uyluk bölgesindeki tıkanıklarda 5-7 mm çapta stentler kullanılabiliyordu. Ancak 2-3 mm çaptaki damarlarda sadece balon anjiyoplasti işlemi yapılıyordu. Özellikle ilaç kaplı stentler uç bölgelerde yer alan darlık ve tıkanıklıklarda kullanılarak iyi sonuçlar alınabilmektedir. Bu uygulama özellikle diyabetik hastaların uzuv kaybının önüne geçilmesinde önemli katkılarda bulunabilmektedir.
Hasta bacağını kaybetmeden yürüyerek evine dönebiliyor
Hasta bacak damar tıkanıklığı riski taşıyorsa ve tıkanıklık belirtileri varsa zaman kaybetmeden mutlaka hekime başvurmalıdır. Hastanın fiziki muayenesi yapıldıktan sonra gerekli tetkikler yapılarak bacak damar tıkanıklığı tanısı konulabilmektedir. Günümüzde bacak damar tıkanıklıklarının hastaya özel tedavisinde çeşitli ilaçların yanında anjiyografi eşliğinde balon anjioplasti, aterektomi ve stentler gibi damar içinden yapılan müdahaleler günümüzde en çok tercih edilen yöntemlerdir. Bacak damarlarında kullanılmakta olan stentler günümüzde gelişimini hala sürdürmektedir. Bunun en önemli sebebi bacak damarlarının çok uzun yapıda olmaları, ilaç kaplı stentlerin henüz bu bölgede kullanılmıyor olmasıdır. Stentlerin henüz tam olarak kullanılmamasının nedeni ise eklem bölgelerinde damarların sürekli kıvrılma ve bükülmeye maruz kalması nedeniyle stentlerin işlevlerinin bozulmasına sebep olmasıdır. Ancak özellikle diz altı bölgesinde koroner stentlerin kullanılabilmesi dolaşım sorununun giderilmesinde yeni imkanları doğurmuştur. Bacak damar tıkanıklığı olan hastalar, yapılan stent işlemi sonrası hem aynı gün taburcu olarak evine gitmenin hem de herhangi bir uzuv kaybı yaşamamanın konforunu yaşamaktadır.