Tarım ve Orman Bakanlığı, buğday hasadının başlamasının ardından 2024 hububat alım fiyatlarını açıkladı. Geçtiğimiz yıllarda Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan ancak bu yıl sosyal medyadan sessiz sedasız açıklanan rakam, çiftçileri hayal kırıklığına uğrattı.
Bakanlık Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) makarnalık buğday için ton başına 10 bin, ekmeklik buğday için ton başına 9 bin 250 ve arpa için ton başına 7 bin 250 lira ödeme yapacağını duyurdu. Çiftçiler buğdayda kilogram başına 15 ila 18 TL arasında taban fiyat talep etmişti.
Öte yandan Bakanlık, buğday ithalatının 21 Haziran 2024'ten geçerli olmak üzere 15 Ekim 2024 tarihine kadar durdurulduğunu, bu tarihte oluşacak piyasa şartlarına göre durdurma işleminin ötelenebileceğini açıkladı. Bakanlık ayrıca, 2018 yılı eylül ayından bu yana yasak olan ve yurt içinde üretilen buğdaylarla yapılan kati un ihracatının serbest bırakıldığını, ekmeklik/makarnalık buğday ve arpa ile bunların kırıkları dahil ihracatının ise kontrollü olarak serbest bırakıldığını bildirdi.
Tarım ve Orman Bakanlığı, 2024 yılı Toprak Mahsulleri Ofisi hububat alım fiyatları ve fark ödemesi desteklerini duyurdu. Bakanlık, Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıtlı çiftçilere ayrıca buğday için ton başına 1750 liraya kadar, arpa için ton başına 750 liraya kadar fark ödemesi desteği verileceğini bildirdi.
Toprak Mahsulleri Ofisi 2024 yılı hububat alım fiyatları şöyle:
"-Makarnalık buğday için ton başına 10 bin lira,
-Ekmeklik buğday için ton başına 9 bin 250 lira,
-Arpa için ton başına 7 bin 250 lira."
Bakanlığın açıklamasında, TMO 2024 hububat alım fiyatları ve fark ödemesi desteklerinin belli olduğu belirtilerek, "2024 yılı bitkisel üretimine yönelik TÜİK 1.Tahmin verileri açıklanmış olup, hububat grubunda geçen yıla göre ortalama yüzde 5,4 azalış beklenmektedir. Buğday üretiminin ise geçen yıla göre yüzde 4,5 azalışla 21 milyon ton olması beklenmektedir. Hububat hasadı şu anda ülke genelinde yaklaşık yüzde 5 seviyelerindedir" denildi.
14 Mayıs 2024 tarihinden itibaren üreticilere depolama imkânı sağlamak amacıyla TMO'ya arz edilen ürünlerin teslim alınmaya başlandığı kaydedilen açıklamada, şöyle ifadelere yer verildi:
"Hasat başlangıcından bugüne kadar gelinen süreçte piyasalar yakından takip edilerek, bu gün itibariyle TMO hububat alım fiyatları ve fark ödemesi desteklerinin açıklanmasına karar verilmiştir. 2024 mahsulü hububat alım fiyatları (2. gruplar için) ton başına makarnalık buğdayda 10 bin TL, ekmeklik buğdayda 9 bin 250 TL, arpada 7 bin 250 TL olarak belirlenmiştir.
Bakanlığımızca Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı üreticilerimize buğday için ton başına 1.750 TL'ye kadar, arpa için ton başına 750 TL'ye kadar fark ödemesi desteği verilecektir. Bakanlığımızca verilecek fark ödemesi desteği ile birlikte üreticilerimizin eline ton başına; makarnalık buğdayda 11 bin 750 TL, ekmeklik buğdayda 11 bin TL, arpada 8 bin TL geçecektir."
Üreticilere ilave olarak gübre, mazot ve sertifikalı tohumluk desteği de verilmeye devam edileceği aktarılan açıklamada, ürün bedeli ödemelerinin 45 gün içerisinde doğrudan üreticilerin banka hesaplarına yapılacağı bildirildi.
"DIŞ TİCARET TEDBİRLERİ ALINDI"
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Üreticilerimizin hasat döneminde arz yoğunluğu kaynaklı fiyat düşüşlerinden etkilenmesini önlemek, ihracatımız için gerekli hammadde tedarikini yurt içi üretimden karşılamak ve üretici lehine piyasa istikrarını sağlamak amacıyla Ticaret Bakanlığımızla birlikte bazı dış ticaret tedbirlerinin alınmasına ve uygulanmasına karar verilmiştir.
Bu tedbirler, 2018 yılı Eylül ayından bu yana yasak olan ve yurt içinde üretilen buğdaylarla yapılan kati un ihracatı serbest bırakılmıştır.
Ekmeklik/Makarnalık buğday ve arpa ile bunların kırıkları dahil ihracatı kontrollü olarak (TMO'dan uygunluk almak şartıyla) serbest bırakılmıştır.
Dahilde İşleme Rejimi kapsamında buğday ithalatı 21 Haziran 2024'ten geçerli olmak üzere 15 Ekim 2024 tarihine kadar durdurulmuş olup bu tarihte oluşacak piyasa şartlarına göre anılan durdurma işlemi daha ileri bir tarihe de ötelenebilecektir.
Alımlara ilişkin detaylar ile diğer ürün fiyatlarına ilişkin açıklama TMO tarafından yapılacaktır.
Tüm üreticilerimize hayırlı ve bereketli bir hasat sezonu diliyoruz."
ÇİFTÇİ TEPKİLİ
Buğday taban fiyatının belli olmasının ardından açıklama yapan Çiftçi-Sen Başkanı Ali Bülent Erdem, “Çiftçinin buğday üretmesi istenmiyor” dedi.
Erdem, TMO’nun buğday depolarının dolu olduğunu belirterek "Çiftçinin buğday üretmesini istemiyorlar" diyerek alım fiyatlarının hala açıklanmamasına tepki gösterdi. Geçen yıl hasat döneminde gümrük vergisiz ithalat yapıldığını ve TMO’nun depolarında yaklaşık yedi milyon ton buğday olduğunu belirten Erdem, "Üç milyon ton da yeni ithalat yapmışlar. Bütün depolar dolu. Özel sektör almak istemiyor. Buğday fiyatları giderek düşüyor. Girdi fiyatları yükseliyor" diye konuştu.
Uluslararası piyasada tekeller tarafından fiyat belirlendiğini ifade eden Erdem, şöyle konuştu:
"Yurtdışında da fiyatlar düşüyor. Şimdi ne yapacaklarını bilemiyorlar. Onun için de randevu sistemi getiriyorlar. Fakat buğdayları çiftçilerin elinde tutabilmesi mümkün değil. Anadolu, buğdayın ilk ortaya çıktığı yer. Buğday üretiminden vazgeçirmeye çalışıyorlar. Zaten açık ve net planları şu; siz daha çok emek yoğun, bitkisel üretimlere yönelin, makinalı, büyük alanlarda yapılan üretimden uzaklaşın. Şimdi bu plan işliyor ve buğday üreticileri, arpa üreticileri zor duruma düşüyor. Birçok çiftçi, mesleklerini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalıyor."
Üreticilerin seslerini yükseltmeleri gerektiğini söyleyen Erdem, "Girdi fiyatlarının yükselmesiyle beraber buğdayın maliyeti 10 liraya çıktı. Ziraat Odası, 13 TL + 2 TL prim istiyor. Çiftçi tabii ki maliyetinin üstünde ürününü satmak istiyor. Yoksa bir daha ekemeyecek, üretimini sürdüremeyecek. Üreticiler, bu süreçte kendi seslerini yükseltebilirlerse ve örgütlü olarak davranabilirlerse bu fiyatın yükselmesini sağlayabilirler" ifadelerini kullandı.