Uzmanlar, 12-18 aylık çocukların yardımsız yürüyememesi ya da basamakların herhangi birinde geri kalma veya duraklaması halinde anne babaların vakit geçirmeden doktora başvurması gerektiğini söyledi.
Çocuk Nöroloğu Prof. Dr. Dilara Füsun İçağasıoğlu, büyümenin izlenmesinde boy uzunluğu, ağırlık, baş çevresi ve artış hızlarının önemli olduğunu belirterek, bu ölçümlerin doktor tarafından düzenli olarak yapılması ve takip edilmesi gerektiğini kaydetti. 12-18 aylık çocuğun yardımsız yürümesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. İçağasıoğlu, "Bebek 18. ayda halen yürümüyorsa mutlaka çocuk nörolojisi doktoruna danışılmalı" dedi.
Prof. Dr. Dilara Füsun İçağasıoğlu, çocuklarda büyüme ve gelişme konusunda bilgiler verdi.
Çocukların erişkinlerden farklı olarak devamlı bir büyüme ve gelişme içinde olduğun değinen Prof. Dr. Dilara Füsun İçağasıoğlu, "Tabii ki bu süreçte çocuğunuzun büyüme ve gelişme basamaklarının da yaşına uygun olması gereklidir. Bu basamakların herhangi birinde geri kalma veya duraklama olduğundan endişelenen anne babalar çocuk doktoruna müracaat etmeli. Doktorunuz, yaptığı muayene ve tetkikler sonunda çocuğunuzu çocuk nörolojisine yönlendirebilir" diye konuştu.
"BOY VE AĞIRLIK ÖLÇÜMÜ İLE NÖROLOJİK GELİŞİM DE TAKİP EDİLMELİ"
Büyümenin izlenmesinde boy uzunluğu, ağırlık, baş çevresi ve artış hızlarının önemli olduğunu dile getiren Prof. Dr. İçağasıoğlu, "Bu ölçümler doktorunuz tarafından düzenli olarak yapılmalı ve takip edilmelidir. Büyüme hızı her çocukta ve değişik yaş dönemlerinde farklı olabilir. Ancak bu ölçümlerde saptanan anormal değerler, büyümede gerilik veya büyüme duraklamasının bir göstergesi olabilir. Bu kontroller sırasında çocuğun nörolojik muayenesi de yapılmalı, nörolojik gelişim basamakları değerlendirilmeli" ifadelerine yer verdi.
Merkezi sinir sisteminin gelişmesiyle bebeğin iletişim, hafıza, dikkat, odaklanma, dil gelişimi gibi bilişsel özelliklerinde ilerleme göstermesinin, aynı zamanda başını dik tutma, oturma, yürüme gibi fiziksel becerilerinde bir bütün halinde ilerleme olmasının nörolojik gelişim olarak tanımlandığını anlatan Prof. Dr. İçağasıoğlu, "Sağlıklı bebeklerin nörolojik gelişimleri sadece genlerle yapılandırılmış bir süreç değildir. Genetik yapının yanında cinsiyet, beslenme, hormonlar, yaşanılan çevre ve geçirilen hastalıklar da etkilidir" şeklinde konuştu.
ÇOCUKLARIN NÖROLOJİK GELİŞİMİ NASIL OLUR?
Çocukların büyüme sürecinde belirli bir sıra bulunduğunu, yenidoğan dönemimde en hızlı büyüyen kısmın baş çevresi olduğunu dile getiren anlatan Prof. Dr. İçağasıoğlu, bebeğin baş çevresinin ilk 6 ay göğüs çevresinden büyük olduğunu, altıncı ayda baş çevresi ve göğüs çevresi ölçümlerinin eşit olduğunu kaydederek, şöyle devam etti:
“Altıncı aydan sonra baş çevresi büyüme hızı yavaşlar. Baş çevresinin normalden küçük (mikrosefali) veya büyük (makrosefali) olması beyin gelişimini de etkileyebilir. İlk bir yıl içerisinde baş çevresi büyüme hızının takibi bu nedenle çok önemlidir.
0-1 ay; bebek yüze ve ışığa bakar, kol ve bacaklarını eşit şekilde hareket ettirir, yüzükoyun yatırılınca başını kısa süre kaldırabilir. Bu dönemde bebeğe gülümseyerek bakın, ismiyle seslenin, onula konuşun, şarkılar ve ninni söyleyin.
1-3 ay: gülümseme, agulama başlar, kısa süreli başını kontrol edebilir, kol ve bacaklarını eşit şekilde hareket ettirir. Onu kucağa aldığınızda hafif okşayın, yüzüne gülümseyerek bakın, çıkardığı seslere siz de cevap verin, birlikte gezmeye çıkın, müzik dinleyin, kitap okuyun. Bebek üç ayın sonunda baş kontrolünü kazanmamışsa, kol ve bacaklarını eşit şekilde hareket ettirmiyorsa mutlaka çocuk nörolojisi doktoruna danışılmalı.
3-6 ay; baş kontrolünü tam sağlayabilir, sesli güler, dönmeye başlar, destekle oturabilir, ayaklarını üzerine bastırılmak istenirse basmayıp bacaklarını karnına doğru çeker. Bebekle konuşun, uzanabileceği mesafeye renkli oyuncaklar, plastik tabak vb koyup uzanması için teşvik edin, cisme uzanırken bebek iki elini de eşit şekilde kullanır. Bu dönemde el tercihi varsa mutlaka çocuk nörolojisi doktoruna danışılmalı.
"BEBEĞİNİZLE KONUŞUN"
6-9 ay; ba-ba, de-de gibi heceler çıkarır, adına bakabilir. Bebekle büyük insanla konuşur gibi konuşun, evdeki eşyaları göstererek isimlerini söyleyin.
9-12 ay; bay-bay yapar, el çırpar, tutunarak ayakta durur. Yanında olmak şartıyla bir kap içine su koyup çocuğun oynamasına izin verin, bir şeyi işaretle istediğinde ona o cismin adını söyleyerek uzatın.
12-18 ay; yardımsız yürür, ver-al gibi basit komutlara uyar, anlamlı olarak 2-3 kelime söyleyebilir. Çocukla birlikte sofraya oturun, eliyle ya da kaşıkla yemesine izin verin. Bebek 18. ayda halen yürümüyorsa mutlaka çocuk nörolojisi doktoruna danışılmalı.
18-24 ay; vücut kısımlarını bilir, 24-36 ayda koşar, merdiven çıkar, iki kelimelik cümle kurar, ev işlerine yardım eder. Bu dönemde büyük parçalı yap boz oyuncakları, küplerle oynatın. El yıkama alışkanlığı kazandırın.
3-4 yaş; üç kelimelik cümle kurar. Çocukla birlikte top yuvarlama, saklambaç gibi oyunlar oynayın. Küçük başarılarında onları takdir edin.
4-6 yaş; sorulara cevap verebilir, olayları anlatabilir, düğme ilikleyebilir, tek ayak üstünde durabilir. Çocuğun soru sormasını destekleyin, sorularını büyük insanlarla konuşur şekilde cevaplayın. Bazen "sence neden? sence nasıl?" gibi sorularla onu düşünmeye teşvik edin. Artık çocuğunuzu okula hazırlayın, okul ile ilgili bilgiler verin."
"HAREKETLERİNE DİKKAT EDİN"
Sağlıklı çocuklarda anlama, ifade etme, oturma, yürüme ve günlük becerileri kazanmanın aynı sırayı izlediğini ve erişkin yaşa kadar devam ettiğini anlatan Prof. Dr. Dilara Füsun İçağasıoğlu, "Nörolojik gelişim sırası aynı olmakla birlikte, gelişim basamaklarının kazanılma zamanları farklılık gösterebilir. Çocuk kendi yaş grubundan ileri bir yaşın hareketini yapıyor yaşına uygun olanları yapamıyorsa doktora danışmalı." dedi.
Gebelik döneminde anneye yapılan ultrasonografi ve kan testlerinin erken tanı yöntemlerinden olduğunu da ifade eden Prof. Dr. Dilara Füsun İçağasıoğlu, "Ayrıca ülkemizde başarılı bir şekilde uygulanan bebek topuk kanı tarama testleri ile hipotiroidi, fenilketonüri, biyotinidaz eksikliği, kistik fibrozis, ve kalıtsal olan SMA (spinal muskuler atrofi), konjenital adrenal hiperplazi (KAH) gibi nörolojik gelişim basamaklarını bozan çok önemli hastalıkların tanınması ve erken tedavisi mümkün." Şeklinde konuştu.
Prof. Dr. Dilara Füsun İçağasıoğlu, nörolojik gelişim basamaklarının takip edilmesinin son derece önemli olduğunu, özenli bir takiple gelişebilecek ağır nörolojik hastalıkların erken tanısı ve tedavisi mümkün olacaktır." dedi.