Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bugün kamuoyunda merakla beklenen “Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi” paketini açıkladı. Açıklanan pakete, ekonomistlerden çarpıcı yorumlar geldi.
Tasarruf paketinin temel amacının enflasyonu tek hanelere düşürerek hayat pahalılığını sorun olmaktan çıkarmak olduğunu vurgulayan Bakan Şimşek, kamuda esnek çalışmanın yaygınlaştırılacağını, servis ve lojmanların tümden kaldırılacağını, sağlık ve eğitim hizmetleri başta olmak üzere zaten yetersiz olan kamuda personel sayısının artırılması taleplerine karşılık, üç yıl boyunca sadece emekli olan kadar personel alınacağını söyledi.
Daha önce alınan tedbirlerle bütçe açığının en aza indirgendiğini, AKP’nin 20 yılda mali disiplini sağladığını ifade eden Şimşek, tasarruf paketlerini açıklamaya devam edeceklerini kaydetti.
Kamuda tasarruf paketinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın harcamaları es geçilirken, şu tedbirler alınacağı söylendi:
1- 3 yıl süreyle yeni araç satın alma ve kiralama yapılmaması
2- Kanunla izin verilenler hariç araç kullanımının yasaklanması
3- İhtiyaç fazlası ve ekonomik ömrünü tamamlamış taşıtların tasfiyesi
4- Savunma ve güvenlik hariç, kamuda personel servisi hizmetinin toplu taşıma olan yerlerde kaldırılması.
5- Deprem riski hariç, yeni hizmet binası alımının/yapımının 3 yıl süreyle durdurulması
6- Yeni bina kiralanmaması, mevcut kiralamaların bir takvimle sonlandırılması
7- Doğal afet ve güvenlik hariç, yeni lojman ve sosyal tesis alımı/yapımı ve kiralanmasının süresiz olarak yasaklanması
8- Savunma ve güvenlik hariç, mevcut sosyal tesislerin ekonomiye kazandırılması
9- Lojman kiralarının ve sosyal tesis ücretlerinin rayiç bedel dikkate alınarak gözden geçirilmesi
10- Kamuda yeni personel istihdamının emekli olanlarla sınırlandırılması (3 yıl)
11- Kamuda çalışanlar için yönetim kurulu ücretlerine tavan sınır getirilmesi, aşan kısmın bütçeye gelir kaydedilmesi
12- Hizmet içi eğitim, toplantı vb. faaliyetlerin kamu tesislerinde yapılması
13- Temsil ve tanıtma ödeneklerinde 2024 yılında yüzde 25 kesinti yapılması, devam eden yıllarda da bunun baz alınması
14- Zorunlu haller hariç, demirbaş alımlarının 3 yıl süreyle durdurulması
15- Mal ve hizmet alım ödeneklerinde yüzde 10, yatırım ödeneklerinde yüzde 15 kesinti
EKONOMİSTLER VE İKTİSATÇILAR BU KARARLAR İÇİN NE DEDİ?
İktisatçı Dr. Mahfi Eğilmez, Dr. Şeref Oğuz, iktisatçı Mustafa Sönmez, ekonomi yazarı Uğur Gürses ve finans uzmanı İris Cibre, açıklanan kamuda tasarruf tedbirlerini değerlendirdi.
Mahfi Eğilmez:
"Kamu kesimi için hazırlanan tasarruf paketini hızlıca gözden geçirdim. Doğru önlemler var. Bununla birlikte tasarruf önlemleri saray harcamalarını, uçaklarını, konvoylarını, korumalarını kapsamadığı sürece fazlaca işe yaramaz. Koyanların uymadığı kurallara kimse uymaz."
Şeref Oğuz:
"Dağ fare doğurdu... Maliye Bakanı tasarruf paketini açıkladı, sonuç hüsran. Ekonomik kış geliyor ve kulağımda bir hicaz şarkı; "Kış geldi firak açmadadır sinede yare. Vuslat yine mi kaldı başka bahare..." Özetle tasarrufu; merkezi idare yerine yerel yönetimler, kamu yerin özel sektör, iktidar yerine vatandaş yapsın."
Mustafa Sönmez:
"Açığın ne kadarına yama bu tedbirler, tek rakam yok. Hele ki Yap işlet imtiyazlarından zerre bahis yok. Yılda 5-6 milyar $ sadece yola köprüye veriyorsun. Nerede bunda tasarruf? Yok!"
Uğur Gürses:
"Kamuda tasarruf ve verimlilik önlemleri başlıklar itibariyle (düşünce olarak) olumlu. Açıklamada eksik olan, bu önlemlerin sayısal büyüklüğü. Nominal büyüklük olarak tahmin açıklanabilirdi; daha da ötesi bütçe payı ya da GSYH'ya oranı tahmin olarak verilebilirdi. Kamuoyunun ölçebileceği kriter 'gözlenebilir' uygulamalar olacak..."
İris Cibre:
"Aslında, hep olması gerekeni, 'Tasarruf Paketi' olarak açıkladılar. Olması gerekeni 3 yıl yani seçime kadar sürdürecekler. Nedir, her zaman olması gereken?; Lüks araç alımı, lüks bina ve eşyalar, yüksek ve çoklu maaşlar, gereksiz lüks temsiller, fazla sayıda personel, gereksiz enerji tüketimi gibi kalemler zaten var olmamalıydı...
Kulağımıza fısıldanan 100 Milyar TL fakat açıklanan bir rakam olmadı. Ne kadar tasarruf edilecek? Etkisi ne olacak? Bilmiyoruz Peki ya KÖİ'ler? 5 milyar dolar. Peki ya saray harcamaları? 170 milyon dolar."