Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Abdülkadir Oran, çocuklarda geniz eti ve bademcik hastalıklarının nedenlerini, belirtilerini, tanı yöntemlerini ve tedavi seçeneklerini anne babalarla paylaştı.
Geniz eti ve bademciklerin, bağışıklık sistemi için önemli olan lenfoid dokular olduğunu belirten Dr. Oran, bu dokuların büyümesi ve sık enfeksiyonlara neden olmasının sağlık sorunlarına yol açabileceğini açıkladı.
“Mikroplara karşı ilk savunma hattı”
Tıptaki ismiyle "adenoid" ya da halk arasında bilinen adıyla geniz etinin, burun boşluğunun arkasında yer alarak solunum yoluyla alınan mikroplara karşı ilk savunma hattını oluşturduğunu belirten Dr. Oran, "tonsiller" olarak bilinen bademciklerin ise boğazın her iki yanında bulunarak ağız yoluyla vücuda giren mikroorganizmaları yakalayarak bağışıklık sistemini devreye soktuğunu açıkladı.
Çocukluk döneminde özellikle 3-10 yaş aralığında bu dokuların daha aktif çalıştığını vurgulayan Dr. Oran, ancak zamanla bu dokuların büyümesi veya kronik enfeksiyonlarının farklı sağlık sorunlarına yol açabileceğini söyledi.
“Ağızdan nefes alma ve horlama geniz etine işaret eder”
Bu hastalığa neden olan faktörleri sık geçirilen üst solunum yolu enfeksiyonları, alerjik solunum yolu hastalıklarına sahip olmak, genetik yatkınlık ve çocukluk döneminde bağışıklık sisteminin aktif çalışması olarak sıralayan Dr. Oran “Geniz eti büyümesi genellikle ağızdan nefes alma, horlama ve uyku apnesi, sürekli burun tıkanıklığı, konuşmada burundan gelen ses tonu, sık orta kulak enfeksiyonu (otitis media) ile antibiyotik tedavileri ile iyileşmeyen veya sık tekrar eden iltihaplı burun ve/veya geniz akıntısı gibi belirtilerle kendini belli eder. Bademcik hastalıklarının başlıca belirtileri ise boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü, ateş, boyunda lenf bezlerinde şişlik, kötü ağız kokusu, tekrarlayan bademcik iltihabı (tonsillit) ve boyutunun artmasına bağlı solunum ve beslenme sorunlarıdır” şeklinde konuştu.
“İlaçla tedavi edilebilir ya da cerrahi gerekebilir”
Dr. Oran, çocuklarda geniz eti ve bademcik sorunlarının genellikle hasta şikayetleri (anamnez) ve fizik muayene ile teşhis edildiğini belirtti. Tanı sürecinde, burun ve boğaz muayenesinin yanı sıra endoskopik inceleme, kan testleri ve gerektiğinde radyolojik görüntüleme gibi ek tetkiklerin kullanıldığını ifade etti.
Tedavi aşamasında medikal ve cerrahi seçeneklerin yer aldığını aktaran Dr. Oran “Obstrüktif yani tıkanıklık şikayetleri uzun süreli olmayan ve yine sık enfeksiyon geçirmeyen hastalarda antibiyotik, ağrı kesici-ateş düşürücü ilaçlar ve burun spreyleri kullanılır. Eğer var ise alerjik hastalıkların tedavisi veya bağışıklık sistemi destekleyici önlemler alınabilir” dedi.
İlaç tedavisinin yetersiz kaldığı durumlarda cerrahi müdahaleye gerek duyulabileceğini belirten Dr. Oran, geniz etinin büyüyüp uyku apnesine yol açması, antibiyotik tedavilerine dirençli sık tekrar eden enfeksiyonlar veya iyileşmeyen orta kulak enfeksiyonları gibi durumlarda geniz eti ameliyatı (adenoidektomi) yapılması gerektiğini açıkladı.
Ayrıca, tekrarlayan bademcik iltihapları, aşırı büyüme ve solunum problemleri durumunda bademcik ameliyatı (tonsillektomi) uygulanabileceğini ifade etti. Ancak, cerrahi kararın çocuğun genel sağlık durumu ve yaşam kalitesi göz önünde bulundurularak uzman doktor tarafından verilmesi gerektiğini belirtti.
“Erken teşhis ve uygun tedaviyle kolayca kontrol altına alınabilir”
Dr. Oran bu hastalıklardan korunmak için yapılması gerekenlerin “Dengeli beslenme ve bağışıklık sistemini destekleyen gıdaların tüketimi, hijyen kurallarına dikkat edilmesi, sık enfeksiyonların erken tedavisi ile var ise alerjik hastalıkların tedavisi” olduğunu vurguladı.
Geniz eti ve bademcik hastalıklarının, çocukluk çağında sık karşılaşılan problemlerden biri olduğuna dikkat çeken Dr. Oran “Bu sorunlar erken teşhis ve uygun tedaviyle kolayca kontrol altına alınabilir. Ancak uzun süre tedavi edilmezse, büyüme geriliği, damak diş ve yüz anatomisinde bozukluklar, uyku bozuklukları, öğrenme güçlüğü ve kulakları etkileyerek kronik kulak iltihabı, işitme kayıpları gibi ciddi sorunlara yol açabilir.
Bu nedenle, ebeveynlerin çocuklarının belirtilerine dikkat etmesi ve Kulak Burun Boğaz Hastalıkları uzmanı hekime başvurması büyük önem taşır” diye konuştu.