Dermatoloji Uzmanı Dr. Elçin Akdaş, ciltte oluşan kahverengi lekelerin nedenlerini ve tedavi yöntemlerini anlattı. Kahverengi lekelerin genellikle cilt altındaki melanin üretiminin düzensizleşmesinden kaynaklandığını belirten Akdaş, bu durumun çeşitli faktörlere bağlı olarak ortaya çıktığını söyledi.
Cilt Lekelerinin Nedenleri
Dr. Akdaş, cilt lekelerinin oluşumuna sebep olan en yaygın faktörleri şöyle sıraladı:
???? Güneş ışınları: Uzun süre güneşe maruz kalmak, melanin üretimini artırarak güneş lekeleri (lentigo) ve yaşlılık lekeleri gibi kahverengi noktaların ortaya çıkmasına yol açabilir. UV ışınları, cildin erken yaşlanmasına ve pigmentasyon bozukluklarına neden olabilir.
???? Hormonal değişimler (Melasma): Hamilelik, doğum kontrol hapı kullanımı ve menopoz gibi hormonal değişimler, özellikle alın, yanaklar ve çene bölgelerinde kahverengi lekelerin oluşmasına yol açabilir.
???? Yaşlanma: Zamanla ciltteki melanin üretimi düzensizleşir ve yaşlılık lekeleri olarak bilinen koyu kahverengi lekeler meydana gelir. Genellikle 40 yaş sonrası ortaya çıkan bu lekeler, güneşe maruz kalma ile doğrudan ilişkilidir.
???? Çiller (Efelid): Genetik yatkınlığa bağlı olarak ortaya çıkan çiller, özellikle açık tenli bireylerde güneşe maruz kalma ile artış gösterebilir.
???? Melanom: Cilt kanserinin en tehlikeli türü olan melanom, pigment hücrelerinden kaynaklanır ve hızla yayılabilir. Koyu kahverengi veya siyah lekeler şeklinde görülebilen melanom, erken teşhis edilmezse hayati risk taşıyabilir.
???? Akne izleri: Ciltte iltihap sonrası oluşan kahverengi lekeler, post-inflamatuar hiperpigmentasyon olarak adlandırılır. Sivilce sonrası kalıcı hale gelebilen bu lekeler, zamanla solsa da bazı durumlarda uzun süre ciltte kalabilir.
???? Genetik yatkınlık: Benler, doğum lekeleri ve pigmentasyon bozuklukları, kalıtsal faktörlere bağlı olarak ciltte belirgin hale gelebilir.
???? Kimyasal maddeler: Parfümler, bazı cilt bakım ürünleri ve kimyasal içerikli kozmetikler, özellikle güneşe çıkıldığında ciltte kahverengi lekelerin oluşmasına sebep olabilir.
Güneşten Korunma En Önemli Adım
Dr. Akdaş, kahverengi lekelerin en yaygın nedeninin güneş ışınları olduğuna dikkat çekerek, güneşten korunmanın en etkili önlem olduğunu belirtti. "Güneş ışınları mevcut lekelerin koyulaşmasına neden olduğu gibi yeni lekelerin oluşumunu da hızlandırır. Bu nedenle SPF 30 veya daha yüksek koruma faktörlü, mineral bazlı ve antioksidan içeren güneş kremleri düzenli olarak kullanılmalıdır. Ayrıca güneş gözlüğü, şapka ve koruyucu kıyafetler de güneşin zararlı etkilerini azaltmada önemli rol oynar" dedi.
Cilt Lekelerinin Tedavi Yöntemleri
Kahverengi lekelerin giderilmesine yönelik çeşitli medikal ve dermatolojik tedavi yöntemleri bulunmaktadır:
✅ Lazer Tedavileri:
Ciltteki koyu lekeleri hedef alarak pigmentleri parçalamaya yardımcı olan lazer tedavileri, özellikle Fraksiyonel lazer ve Q-switch lazer gibi yöntemlerle uygulanır. Cildin alt katmanlarına ışık enerjisi ile müdahale edilerek lekelerin görünümü azaltılır.
✅ Leke Mezoterapisi:
Cilt altına vitamin, mineral, antioksidan ve melanin üretimini dengeleyici özel ilaçların küçük iğnelerle enjekte edilmesiyle gerçekleştirilen mezoterapi, cildin yenilenmesini destekleyerek lekelerin açılmasını sağlar.
✅ Mikro İğneli Radyofrekans (Altın İğne):
Radyo dalgaları kullanılarak cilt altına kontrollü ısı verilmesi ile kollajen üretimi artırılır. Bu yöntem, özellikle derin ve kalıcı cilt lekeleri üzerinde etkili olabilir.
✅ Kimyasal Peeling:
Ölü deri hücrelerini temizleyerek yeni ve sağlıklı cilt tabakasının ortaya çıkmasını sağlayan kimyasal peeling, güneş lekeleri, yaşlılık lekeleri ve akne izleri gibi sorunların tedavisinde kullanılır.
✅ Mikroiğneleme (Dermaroller):
Cilt yüzeyine mikro delikler açarak cildin kendini yenilemesini teşvik eden bu yöntem, özellikle sivilce izleri ve pigmentasyon bozuklukları için etkili olabilir.
✅ PRP (Platelet Rich Plasma) Tedavisi:
Kişinin kendi kanından elde edilen büyüme faktörlerinin cilde enjekte edilmesiyle yapılan PRP tedavisi, cildin yenilenmesini hızlandırarak lekelerin görünümünü azaltmaya yardımcı olur.
✅ Topikal Kremler ve Serumlar:
İçeriğinde C vitamini, retinol, hidrokinon, trenexamik asit, niasinamid, kojik asit ve alfa arbutin gibi aktif bileşenler bulunan kremler, lekelerin rengini açmaya yardımcı olabilir. Ancak, bu tür ürünlerin düzenli ve uzun süreli kullanımı gereklidir.
Cilt Lekelerinden Korunma Yolları
???? Güneşten korunma: Güneş kremi kullanımı, gölgede kalma ve koruyucu kıyafetler giymek cilt lekelerinin önlenmesinde en önemli adımdır.
???? Cilt temizliği: Düzenli cilt temizliği ve nemlendirme, cildin sağlıklı kalmasını sağlayarak leke oluşumunu engelleyebilir.
???? Sağlıklı beslenme: Vitaminler ve antioksidan açısından zengin besinler tüketmek, cilt sağlığını destekleyerek lekelerin oluşumunu azaltabilir.
???? Kimyasal ürünlerden kaçınma: Parfüm ve alkol içeren cilt bakım ürünleri, güneşle temas ettiğinde lekelenmelere yol açabilir.
Dr. Elçin Akdaş, "Cilt lekelerinin oluşmasını engellemek, tedavi etmekten çok daha kolaydır. Bu nedenle, özellikle güneşten korunmaya dikkat edilmeli ve düzenli cilt bakımı ihmal edilmemelidir" ifadelerini kullandı.