Kurban bayramının yaklaşmasıyla birlikte bu yılın kurban fiyatlarının ne olduğuna ilişkin sorular da vatandaşın en çok merak ettiği konular arasına girdi. Geçen yıl oldukça yüksek fiyat seviyesinde olan ve vatandaşın cebini yakan kurban fiyatlarına göre bu yıl fiyatlar nasıl olacak? Kurban fiyatlarında vatandaşı ilgilendirecek önemli gelişmeler neler? Hayvan ve et ithalatında vergi indirimi piyasayı nasıl etkileyecek? Düve kesimi için getirilen yasak fiyatları arttırdı mı?
Tüm bu merak edilen sorulara Sarayönü Süt Üreticileri Birliği Başkanı Mustafa Erdoğdu, cevap verdi. Türkiye'de yürürlüğe konan uygulamaların her zaman büyük sanayicinin işine yaradığını söyleyen Erdoğdu, mağduriyeti sürekli küçük üreticinin ve vatandaşın yaşadığını söyledi. Kurbanlık alacak vatandaşlara da uyarıda bulunan Erdoğdu, art niyetli satıcılara karşı bilen bir kişiyle kurbanlık almanın doğru olacağını söyledi.
Â
Sarayönü Süt Üreticileri Birliği Başkanı Mustafa Erdoğdu, Kurban bayramına sayılı günler kala kurbanlık piyasasını, kurbanlık fiyatlarını etkileyen faktörleri, hayvancılık sektörüne yönelik devlet uygulamalarını değerlendirdi.
Erken alan kazançlı
Kurbanlığını erken alan vatandaşların kazançlı olduğunu belirten Erdoğdu, "Düzenli olarak piyasayı takip ediyorum. Hayvan pazarlarında büyükbaşlarda geçen ayın fiyatları ile bu ayın fiyatları arasında 1000 lira oynuyor. Koyun, kuzu fiyatlarında da oynama yaklaşık 200 lira civarında. Kurban bayramı yaklaştıkça fiyatların artması normal. Çünkü fiyatlar arz talep üzerinden oluşur. Talep artmaya başladığı için fiyatlar yükseliyor. Bu yükselişin bayrama kadar devam edeceğini düşünüyorum. Kurbanlık hayvanını erken alan vatandaşlar kazançlı. Piyasadaki yem fiyatlarına göre kurbanlık fiyatlarının makul olduğunu düşünüyorum. Kurbanlıklar pahalı ama girdi maliyetleri de yüksek. Yem fiyatlarının yüksekliği, kurbanlıkların maliyetini de yükseltiyor. Devlet yemde büyük bir KDV indirimi yaptı ama bu üreticiye yansımadı. Sanayicinin cebinde kaldı." dedi.
Bilen biriyle alın
Kurbanlık hayvanların mutlaka bilen bir kişiyle alınması gerektiğini anlatan Erdoğdu, "Kurban döneminde art niyetli satıcılar çoğalıyor. Ellerindeki hayvanları daha yüksek paralara satmak için çeşitli yöntemler kullanıyorlar. Mesela satılacak kurbanlık hayvanı gebe bıraktırmak bunlardan bir tanesi. Gebe hayvan kilosunu daha hızlı alır. Daha dolgun görünür ve tüyleri de daha parlak olur. Bu yüzden art niyetli satıcılar özellikle gebe düve satıyor. Benim mesleğim olduğu için pazarlarda gezerken kurbanlık düvelerin neredeyse yarısının gebe olduğunu görüyorum. Bu yüzden bir bilen kişiyle veya veteriner kontrolü ile alınması çok daha iyi olur. Kurbanlık hayvana mutlaka gebelik testi yaptırılması gerekiyor. Gebe kurbanlık alıp bize çözüm için gelen çok oluyor. Genelde veterinerlerden dana attıran iğnelerden alıp yapıyorlar. Kurbana yakın bir zamanda danayı attırıyorlar veya bilmeden gebe hayvanı kesiyorlar. Bunun önüne geçebilmek için pazar yerinde veteriner bulundurulması gerekiyor. Bunun yanında yaşını tamamlamamış ama görsel olarak büyük olan hayvanlarda satılıyor. Kurbanlık hayvanın 2 yaşını doldurması ve 2 dişini atmış olması gerekir. Görselliğe aldanmak büyük hata olur" şeklinde konuştu.
Vergi indirimi etkilemez
Canlı hayvan ve et ithalatında vergi indirimi yapılmasının tabanda hiç bir etki uyandırmayacağını ifade eden Erdoğdu, "İthalatta gümrük vergisinin indirilmesi sadece büyük şirketlerin cebini doldurur. Bu indirim tabana hiç bir etki etmez. Piyasayı düşürmesi veya yükseltmesi de söz konusu değil. Çünkü bu ithal hayvanlar küçük üreticiye gelinceye kadar yine aynı parayı buluyor. Et fiyatlarında da durum aynı. Bu uygulamada tek kazanan aracılar oluyor. Daha önce yemde KDV indirildi kazanan üretici yerine sanayici oldu. Türkiye'de yürürlüğe konan uygulamalar her zaman büyük sanayicinin işine yarıyor. Küçük üretici ve vatandaş sürekli mağdur durumda" dedi.
Besiye banka desteği lazım
Devlet bankalarının damızlık hayvan alımında uyguladığı kolaylığı besi hayvanları için de uygulaması gerektiğini savunan Erdoğdu, "Bankalar damızlık hayvan alımında 7 aya kadar vade tanıyor. Besi hayvanları için bu söz konusu değil. Devlet bankalarının besi hayvanları için 1 yıl ödemesiz, 2 yıl şartnameli kredi vermesi gerekiyor. Üretici ancak bu şekilde piyasada dengeyi sağlayabilir. İmkanlar daha iyi olduğu için üretici dişi hayvan almayı tercih ediyor. Çünkü üreticinin elinde besi hayvanını çevirecek parası yok." şeklinde konuştu.
Düve yasağına uyan yok
Devletin dişi hayvan kesimini engellemek için yaptığı çalışmaların başarısız olduğunu kaydeden Erdoğdu, "Düve kesiminin önüne geçemezler. Damızlık vasfını yitirmiş dişi hayvanların kesilmesinin önünde bir engel yok. Üretici, hayvanının damızlık vasfını yitirdiğini gösteren bir belge aldığında hayvanını kestirebiliyor. Bu belgeyi almakta çok kolay. Her üretici tanıdığı bir veterinerden kolayca alabilir. Bakanlığın düşüncesi güzel ama uygulamada sıkıntı var." dedi.
Düve yasağı fiyatları etkilemez
Düve kesimi konusundaki yasağın fiyatları etkilemediğini anlatan Erdoğdu şöyle konuştu: "Bakanlığın yapmak istediği durum şu, mevcut damızlığa uygun düvelerin kesilmesini engellemek. Sütten çıkmış, süt verimi olmayan ya da damızlığa elverişli olmayan dişi hayvanlar zaten kesime gitmek zorunda. Şimdi beside bulunan düveler damızlığa elverişli değil. Uygulanan sistem ve algılanan durum farklı çıkıyor. Bu yasak yanlış algılanıyor, gerek kurban kesecek olan vatandaşımız gerekse hayvan sahipleri rahat olsunlar. Damızlığa elverişli olmayan hayvanlar kesime gidecek. Damızlığa elverişli olan hayvanı ise kimse kesime vermez zaten. Çünkü onların fiyatı diğerlerine göre daha yüksek."