Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), "katalog suçlara uymadığı" gerekçesiyle bugün Instagram'a erişim engeli getirdi. Pek çok kesimden tepki gören karar sonrasında Ankara Barosu, kararın yürütmesinin durdurulması talebiyle Ankara 10. İdare Mahkemesi'ne dava açtı.
Barodan yapılan açıklamada, "Instagram'ın kapatılması, birçok açıdan insanların yararına olan birçok paylaşıma engel olacağı gibi kişilerin iletişim, haber alma ve düşüncelerini ifade etme özgürlüklerini de kısıtlayacaktır. Başkanlığın re'sen uygulamış olduğu erişimin tamamen engellenmesi kararı, temel hak ve özgürlükleri ortadan kaldıran ve kanunun çizdiği sınırları aşan niteliktedir" denildi.
Erişimin engellenmesiyle ilgili düzenlemenin, 'Numerus Clausus' (sınırlı sayı) ilkesi gereği, kanunda düzenlenen hallerden sadece belirtilen maddelerle sınırlı olarak erişimin engellenebilmesine imkan tanıdığı vurgulanan açıklamada, "Sınırlı olarak sayılanlardan başkasına dayanarak erişim engeli kararı verilmesi kabul edilemez.
Anayasaya ve hukuka açıkça aykırı olan söz konusu karara karşı Ankara Barosu olarak Ankara 10. İdare Mahkemesi nezdinde yürütmenin durdurulması talepli iptal davası açmış bulunmaktayız" ifadelerine yer verildi.
CHP VE İYİ PARTİ KARARIN İPTALİNİ İSTEDİ
CHP Şanlıurfa Milletvekili Mahmut Tanal ve İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu da Instagram'a Türkiye'de erişimin engellenmesi kararının iptali için dava açtı. Dervişoğlu, yaptığı yazılı açıklamada, davanın sadece basit bir idari işlemin iptali talebini içermediğini hukuk devletinin, demokratik düzenin ve insan hakları rejiminin korunmasını amaçladığını ifade etti.
Engelleme kararının gerekçesinin belirtilmediğini, kamu düzeni ile milli güvenliğin korunması için bu kararın alındığının söylendiğini ifade eden Dervişoğlu, "Fakat gün içerisinde kararın katalog suçlarla ilgili olduğu belirtildi. Bu da gerçekte erişim engellemesinin başka bir maksat ve gaye ile yapıldığını göstermektedir. Bu maksat da bir kişinin keyfiliğinden başka bir şey değildir" değerlendirmesinde bulundu.
Dava dilekçesinde alınan kararın açık bir biçimde sansür anlamına geldiği, başta Anayasa'ya aykırı olduğu, telafisi güç ve imkansız zararlara sebebiyet vereceği için yürütmenin durdurulması talep edildi.
AVUKAT HAKLARI GRUBU: HUKUKA UYARLIK ARZ ETMİYOR
Avukat Hakları Grubu (AHG) da BTK tarafından Instagram'a getirilen erişim engelinin durdurulması ve iptali istemiyle Ankara İdare Mahkemesi'nde dava açtı.
AHG tarafından, Ankara İdare Mahkemesi'nde BTK'ya açtığı davanın dilekçesinde, Anayasa başta olmak üzere ifade ve basın özgürlüğüne ilişkin ulusal ve ulaslararası mevzuattaki düzenlemeler yer aldı.
Davayla ilgili dilekçede, Anayasa Mahkemesi (AYM) ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) basın özgürlüğüyle ilgili kararlarına dikkat çekildi.
Söz konusu dilekçede, "Sadece toplumun ve devletin olumlu, doğru ya da zararsız gördüğü 'haber' ve 'düşüncelerin' değil, devletin veya halkın bir bölümünün olumsuz ya da yanlış bulduğu, onları rahatsız eden haber ve düşüncelerin de serbestçe ifade edilebilmesi ve bireylerin bu ifadeler nedeniyle herhangi bir yaptırıma tabi tutulmayacağından emin olmaları gerekir" ifadeleri kullanıldı.
Dava dilekçesinde, "BTK tarafından Instagram üyeliği olan birtakım yayıncıların TCK'da sayılan katalog suçları işlediği gerekçesiyle platformun tamamen erişilemez hale gelmesinin, Anayasa ile teminat altına alınmış çok sayıda temel hakkı da bertaraf etmesi bakımından hukuka uyarlık arz etmediği" gerekçesiyle yürütmenin durdurulması ve iptali talep edildi.
TGC: INSTAGRAM’A ERİŞİMİN KAPATILMASI SANSÜRDÜR
Öte yandan Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Yönetim Kurulu da bir açıklama yaparak, Instagram’a ve Anayasa Mahkemesi’nin internet sitesine erişimin engellenmesini eleştirdi.
Açıklamada, “57 milyon insanın kullandığı Instagram’a erişimin kapatılması sansürdür. Aynı şekilde İletişim Başkanlığı’nın dezenformasyonla mücadele için attığı adımların basın hürriyetine müdahale olduğuna karar veren Anayasa Mahkemesi’nin internet sitesine erişimin engellenmesi de kabul edilemez. Erişim engelleme kararları bir an önce kaldırılmalıdır” denildi.
TGC Yönetim Kurulu’nun açıklamasında şu görüşler yer aldı:
“İnternet özgürlüğü olmayan bir ülkede, basın ve ifade özgürlüğünden, insan haklarından, çağdaşlıktan söz edilemez. İnternet toplumun habere ve bilgiye ulaşmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bu çerçevede internete erişim ve internet yoluyla bilgi yayma hakkı ifade özgürlüğü çerçevesinde korunmaktadır. Ancak ülkemizde sosyal medya platformlarına sık sık erişim engeli getirilmekte, bilgiye erişim hakkı engellenmektedir.
Son olarak Türkiye’de 57 milyon 100 bin kullanıcının bulunduğu instagram.com, 02/08/2024 tarihli ve 490.05.01.2024.-608903 sayılı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu kararıyla erişime engellendi. BTK tarafından yapılan ilk açıklamada, platformun katalog suçlara uymadığı gerekçesiyle kapatıldığı belirtildi. Bu karar sansürdür.
Ayrıca 2 Ağustos 2024 tarihli olarak ilan ettiği yeni duyurusunda dikkat çekici bir karara imza atan Anayasa Mahkemesi’nin internet sitesine erişimin engellenmesi de kabul edilemez. Anayasa Mahkemesi İletişim Başkanlığı'nın dezenformasyonla mücadele ile ilgili attığı adımların, Anayasa’nın 26. maddesinde yer alan düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti ile 28. maddesinde yer alan basın hürriyetine müdahale olduğu kararına vardı. Bu kararın ardından Anayasa Mahkemesi’nin internet sitesine erişim engellendi.
Bağımsız Özgürlük Evi kuruluşunun 2023'te hazırladığı internet özgürlüğü raporuna göre Türkiye maalesef internetin özgür olmadığı 70 ülke arasında 55. sırada yer alıyor. İktidar tarafından medyanın, sosyal medyanın düşman ilan edilmesi, özgürlüklerin korunması yolunda karar veren Anayasa Mahkemesi’nin internet sitesinin kapatılması hukuka aykırı bir durumdur.
Demokratik bir toplumda iktidar, özgür basın anlayışına hizmet etmekle sorumludur. Demokratik bir ülkede bütün bilgi edinme platformları özgürce fonksiyonlarını yerine getirmelidir. İktidarı ve muhalefeti erişim engellerinin kaldırılması için göreve davet ediyoruz.”