Pandemi sonrasında artan internet üzerinden alışveriş tercihi, çok sayıda ürün seçeneği, alışveriş konforu, kolay iade gibi nedenlerle giderek artıyor. Ancak, sosyal medya üzerinden yapılan alışverişler, beraberinde birçok sorunu da beraberinde getiriyor.
Sosyal medyadan yapılan alışverişlerde çok sayıda kullanıcı mağdur ediliyor. Tüketicilerin ya sipariş verdiği ürün gelmiyor ya da gelen ürünün sorunlu olması halinde karşısında bir muhatap bulamıyor. Sosyal medyadan yapılan alışverişlerde satıcılar, çoğu zaman iade kabul etmezken, tüketiciye yalnızca farklı ürünle değiştirme seçeneğini dayatıyor. Ürün değişimlerinde kargo ücreti ise yasal olmayan şekilde vatandaşlara yükleniyor.
“DOLANDIRILMAMAK İÇİN ON KERE DÜŞÜNÜN”
Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük, tüketicilerin sosyal medya hesapları üzerinden yaptıkları alışverişlerde dolandırılma riskini de kabul etmiş olduklarını söyledi.
Tüketicilerin sosyal mecralardan alışveriş yaparken öncelikle satıcının kayıtlı ve yasal bir işletme olup olmadığına dikkat etmeleri gerektiğini vurgulayan Küçük, “Karşınızda yasal bir satıcı yok ise maddi zararlarınızı da tazmin edemezsiniz. Ancak savcılığa suç duyurusunda bulunarak, adli yönden şikayetçi olabilirsiniz. Bu nedenle, kurumsal güvenilir firma hesapları üzerinden alışveriş yapmalısınız. Görsel reklamlar, düşük fiyatlı satışlar sizi asla yanıltmasın. Sosyal medya hesapları üzerinden alışveriş yaparken, bir kere değil, üç kere, beş kere, hatta on kere düşünmelisiniz” dedi.
İnternetten alışveriş yapanlara uyarılarda bulunan Küçük, satıcı kayıtlı bir işletme veya bilinen, tanınan bir markanın sosyal medya hesabı ise uzaktan satışlarda 14 gün içerisinde cayma hakkının bulunduğunu, kayıtsız bir işletmeden yapılan alışverişlerde ise iade işleminin yapılamayacağı gibi ürün değişimi işleminde de caydırmak için kargo ücreti talebiyle karşılaşıldığına dikkat çekti.
“HAKKINIZI ARAMAK İÇİN FATURANIZI MUTLAKA ALIN”
Sosyal medyada ticaret odasına kaydı ya da vergi levhası olmayan işletmelerden yapılan alışverişlerde dolandırılma riski ya da ürün iadelerinde yaşanan sorunların sıkça görüldüğünü belirten Küçük, şöyle devam etti:
“Böyle bir durumla karşılaşırsanız elinizde fatura olmadığı için tüketici hakem heyetine başvurup yasal haklarınızı da arayamıyorsunuz. Yani ödediğiniz ancak elinizde işte bir banka dekontu, bir EFT, bir havale belgesi oluyor. Orada da başkaları adına havale, EFT istiyorlar. Ancak Cumhuriyet Savcılığına gidip suç duyurusunda bulunabilirsiniz. Dolandırıcılık girişimi nedeniyle mağduriyetinizi öne sürebilirsiniz. Onun için biz tüketicilerimize diyoruz ki; sosyal medyadan alışveriş yaparken karşınızda bir yasal muhatap var mı yok mu buna dikkat edin. Kurumsal vergi kaydı olan firmalardan alışveriş yapın ve elinizde mutlaka faturanız olsun."
"TÜKETİCİLER, E-DEVLET ÜZERİNDEN BAŞVURABİLİR"
Sosyal medyadan yapılan alışverişlerde işletmelerin iade kabul etmemesi durumunda vatandaşların ne yapması gerektiğine yönelik tavsiyelerde bulunan Küçük, böyle bir durumda vatandaşların faturayla beraber Tüketici Hakem Heyetine başvurması gerektiğini ifade etti.
Küçük, “Tüketici Hakem Heyetine başvurduğunuzda maksimum ilk sürecin 6 ay içinde sonuçlanması gerekiyor. Ama tüketici hakem heyetlerinin, iş yoğunluğuna göre bu bazen iki ay, bazen üç ay bazen dört ayı bulabiliyor. Tüketici Hakem Heyetlerine iki yöntemle başvurulabilir. Tüketici Hakem Heyeti ikametgahının bulunduğu Kaymakamlıklarda ve ildeki Tüketici Hakem Heyeti var.
Buralara gidip bizzat dilekçeyle başvurulabilir. İkincisi, e-tüketici portalı var e-Devlet'te. Tüketici Hakem Heyeti'ne bizzat gitmeden de e-Devlet üzerinden tüketiciler başvurabilir. 2023 yılı için 66 bin liraya kadar olan uyuşmazlıklarda Tüketici Hakem Heyetleri yetkili. Eğer maddi zararınız, uyuşmazlığınız, 66 bin lirayı aşıyor ise önce adliyeye arabuluculuk başvurusu yapmanız lazım. Eğer arabuluculuk çözüme kavuşturmazsa, uzlaşı sağlanmazsa, Tüketici Mahkemesi'ne gidiliyor” ifadelerini kullandı.