Türkiye’de her gün milyonlarca genç, TikTok’un algoritmalarının etkisiyle yönlendirilmiş içeriklere maruz kalıyor. Kalkınma Odaklı Stratejik Araştırmalar Merkezi (KOSAM) tarafından yayımlanan "Toplumsal Etki ve Veri Güvenliği Ekseninde TikTok Tehlikesi" raporunda, TikTok’un sadece bir sosyal medya platformu olmanın ötesine geçerek toplumsal yapıyı derinden etkileyen bir dijital dönüşüm aracı haline geldiği vurgulandı.
Raporda TikTok’un bireylerin davranışlarını, düşünce biçimlerini ve toplumun genel yapısını şekillendiren güçlü bir araç olduğu ifade edilerek, bu platformun Türkiye’ye olan etkileri detaylı bir şekilde ele alındı.
TikTok’un Etkileri ve Toplumsal Dinamikler Üzerindeki Yansımaları
TikTok, dünya çapında geniş bir kullanıcı kitlesine sahip ve Türkiye’de 37 milyon kullanıcıya ulaşmış durumda. KOSAM’ın raporuna göre, TikTok’un genç nüfus üzerindeki etkisi büyük. Ancak bu etki, yalnızca eğlenceli içerikler sunmanın ötesinde, bireylerin ruhsal sağlığı, toplumsal normlar, güvenlik ve veri gizliliği gibi konularda ciddi endişelere yol açıyor. TikTok’un sunduğu eğlenceli içerikler, kısa süreli dikkat çekici videolar, kullanıcıların daha fazla beğeni ve takipçi kazanma isteği ile birleşince, bu platform ciddi bir dijital bağımlılığa dönüşebiliyor.
TikTok ve Dijital Bağımlılık
Raporda, TikTok kullanıcılarının diğer sosyal medya platformlarına göre bağımlılık örüntülerinin daha yüksek olduğu vurgulandı. TikTok, kullanıcıları sürekli içerik üretmeye teşvik ederken, bu içerikler zamanla toplumsal normları sarsarak bireylerin gerçeklik algısını bozuyor.
Sanal kimlikler oluşturma imkânı sunan TikTok, toplumsal değerleri zayıflatarak hipergerçeklik algısını güçlendiriyor. Bu durum, bireylerin gerçek yaşam ile dijital dünya arasındaki sınırları karıştırmasına neden oluyor. KOSAM raporunda, platformun içerik üretimini kolaylaştıran altyapısının, özellikle yeni kuşağı içerik üreticisi olmaya teşvik ettiği ve kullanıcıların %83’ünün en az bir video paylaştığı belirtiliyor.
TikTok’un Güvenlik Riskleri
TikTok’un veri gizliliği ve içerik manipülasyonu konusundaki endişeler raporda yer alan bir diğer kritik nokta. Uygulama, kullanıcılarının kişisel verilerini toplarken, bu verilerin nasıl kullanıldığı ve kimlerle paylaşıldığı konusunda belirsizlikler söz konusu. Ayrıca TikTok’un algoritmalarının kullanıcıları nasıl manipüle edebileceği de tartışma konusu.
TikTok’un sunduğu içerikler, gençlerin daha fazla etkileşim elde etmek uğruna riskli davranışlarda bulunmalarına sebep olabiliyor. Raporda, TikTok’un kullanıcılar üzerinde yarattığı psikolojik ve sosyal baskılar, toplumsal normları yıkıcı içeriklerin yayılmasına yol açtığı ve güvenlik riski oluşturduğuna dikkat çekiliyor.
TikTok’un Yasaklandığı Ülkeler ve Türkiye’nin Durumu
KOSAM raporunda, TikTok’un yasaklandığı ülkeler ve bu yasakların sebepleri de ele alınıyor. TikTok’u ilk yasaklayan ülke Hindistan olurken, ABD, Kanada, İngiltere, Hollanda, Norveç, Yeni Zelanda, Danimarka ve Avustralya gibi ülkeler, kamuya ait telefonlarda TikTok kullanımını yasaklamıştır.
KOSAM, Türkiye’nin TikTok’un zararlı etkilerinden korunması gerektiğini belirterek, bu platformun ülke genelinde yasaklanması gerektiğini vurguluyor. Raporda, TikTok’un yalnızca bireysel bir tercih meselesi olmadığının altı çizilerek, ulusal güvenlik ve toplumsal yapı açısından büyük bir tehdit oluşturduğu ifade ediliyor.
TikTok’un Türkiye’deki Faaliyetlerinin Durdurulması Gerekir
KOSAM raporunda, TikTok’un Türkiye’deki faaliyetlerinin durdurulmasının gerekçeleri detaylı şekilde açıklanıyor. TikTok, yalnızca bireylerin psikolojik ve sosyal sağlığını tehdit etmekle kalmıyor, aynı zamanda toplumsal normlara aykırı içeriklerin yayılmasına da neden oluyor. Bu durum, Türk toplumunun kültürel yapısını bozabilecek potansiyeli taşıyor.
KOSAM, yetkilileri ve kamuoyunu, TikTok ve benzeri platformların toplumsal yapı üzerindeki etkilerini göz önünde bulundurarak, dijital güvenlik önlemleri alınması ve dijital okuryazarlığın artırılması için ortak bir çözüm üretmeye çağırıyor. TikTok’un Türkiye’deki faaliyetlerinin sonlandırılması, hem bireylerin sağlığı hem de ulusal güvenlik için kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
Sonuç ve Öneriler
KOSAM, raporunda TikTok gibi sosyal medya platformlarının dijital bağımlılık, toplumsal etki ve güvenlik risklerini göz önünde bulundurarak acil müdahale gerektiğini ifade ediyor. Türkiye’nin dijital geleceği için veri güvenliğinin artırılması, dijital okuryazarlığın yaygınlaştırılması ve toplumsal güvenliğin sağlanması açısından bu platformların düzenlenmesi gerektiği vurgulanıyor. Rapor, Türkiye için dijital bir afet haline gelebilecek TikTok’un faaliyetlerinin durdurulması için yetkililere ve kamuoyuna çağrıda bulunuyor.