Çağın hastalıkları arasında ilk sıralarda yer alan diyabet (şeker hastalığı), genetik ya da strese bağlı olarak ortaya çıkan, yaşa bakmaksızın birçok kişinin karşılaşabileceği bir sağlık sorunu. Ölümcül birçok hastalığın oluşumunda ise birinci sırada rol oynuyor.
Uzmanlar, hayat kalitesini düşüren bu hastalığı önlemek veya yönetmek için yapabileceğiniz bazı ipuçları veriyor. Bunlardan en önemlisinin, beslenme olduğuna vurgu yapan uzmanlar, bazı yiyeceklerin doğrudan kan şekerinin dengeli kalmasına katkıda bulunacağına dikkat çekiyor.
Beslenmede rafine şekerlerden kaçınmanın diyabeti önlemek ve sağlıklı bir beslenme alışkanlığı edinmek için önemine değinen uzmanlar, ayrıca, alternatif tıpta kullanılan çok sayıda bitki ve baharatın da hastalıkları önleyici ya da hastalıktan koruyucu olabileceğine işaret ediyor.
Şeker hastalığına karşı koruyucu veya iyileştirici etkisi olduğu bilinen baharatlar arasında ise kimyon öne çıkıyor.
Uzmanlar, sindirilmeden direkt karaciğere giden nadir baharatlardan biri olan kimyonu yemeklerde kullanmanın, şeker hastaları için son derece faydalı olduğunu belirtti.
Peki nasıl kullanmalı?
Kimyon, birçok yemekte kullanılarak yemeğin lezzetini artırabileceği gibi yarım çay kaşığı kimyonu bir bardak suyla karıştırıp içmeniz halinde de karaciğerinizi temizliyor. Kan şekerinizi dengelemeye yardımcı oluyor.
Kimyon Nedir?
Botanik biliminde Cuminum cyminum olarak da bilinen kimyon Apiaceae familyasının Cuminum cinsine aittir. Anavatanı Hindistan olan ve günümüzde başta Orta Doğu ve Akdeniz ülkeleri olmak üzere dünyanın pek çok yerinde yetiştiriciliği yapılan kimyon bitkisi tek yıllık bir bitki çeşididir. Mutfaklarda hem baharat olarak hem de çay olarak kendisine yer bulan kimyon uzun yıllardan bu yana çeşitli sağlık sorunlarında destekleyici olarak da kullanılmaktadır.
KİMYONUN FAYDALARI NELERDİR?
Kimyon bitkisinin tohumları bileşiğinde demir, bakır, çinko, A, B6, C, E, K vitamini gibi insan sağlığı için elzem olan birbirinden önemli vitamin ve mineraller bulunur. Bileşiğinde bulunan vitamin ve mineraller sayesinde kimyon eski zamanlardan bu yana insanlar tarafından çeşitli alanlarda kullanılan bitkilerdendir. Kimyon faydaları ile ilgili yapılan çeşitli çalışmalara göre başlıca kimyon faydaları şu şekilde sıralanabilir:
Sindirime yardımcı olabilir: Kimyonun en yaygın kullanım alanlarından bir tanesi hazımsızlık sorunudur. Kimyonun mideye faydaları uzun yıllardan bu yana bilinmektedir. Yapılan çalışmalara göre kimyonun bileşiğinde bulunan çeşitli besin ögelerinin sindirim sisteminde enzimatik aktiviteyi artırarak sindirim sisteminin işleyişine yardımcı olabilir.
Hafızayı güçlendirmeye yardımcı olabilir: Kimyon merkezi sinir sisteminin işleyişine katkıda bulunabilir. Çeşitli çalışmalar kimyonun bu özelliği sayesinde hafızayı güçlendirmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Kansızlıkla mücadeleye yardımcı olabilir: Kimyonun bileşiğinde bulunan en önemli minerallerden bir tanesi de demirdir. Araştırmalar bir çay kaşığı kimyonun içerisinde yaklaşık 1,4 mg demir bulunduğunu göstermektedir. Yetişkin bir insanın günlük demir ihtiyacının yaklaşık olarak %17,5’ine denk gelen bu oran kimyonun demir eksikliğine bağlı kansızlık (anemi) ile mücadeleye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Antioksidanlar bakımından zengindir: Araştırmalar kimyonun vücutta serbest radikallerin (çeşitli tepkimeler sonucunda açığa çıkan kararsız elektronlar) neden olduğu hasarı azaltmada görevli antioksidanlar bakımından zengin olduğunu göstermektedir. Kimyon bileşiğinde bulunan fenoller, flavonoidler ve alkaloidler gibi antioksidan özellikler gösteren bileşenler sayesinde serbest radikallerin neden olduğu hücre hasarını azaltmaya yardımcı olabilir.
Bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olabilir: Kimyonun bileşiğinde başta C vitamini olmak üzere bağışıklık sisteminin normal işleyişinde rol oynayan önemli vitamin ve mineraller bulunur. Çeşitli bilimsel araştırmalar kimyonun bu özelliği sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Kan şekerini kontrol altına almaya yardımcı olabilir: Kimyonun yaygın kullanım alanlarından bir tanesi de diyabet yani şeker hastalığıdır. Kan şekerinin normalin üzerinde seyretmesi ile karakterize olan şeker hastalığının tedavisinde kimyon tedaviye yardımcı olabilir.
Kötü kolesterolü düşürmeye yardımcı olabilir: Kimyonun faydaları üzerine yapılan bazı çalışmalar kimyonun kandaki kötü kolesterolü ve trigliserid seviyesini düşürmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Kilo kontrolüne yardımcı olabilir: Yapılan bazı çalışmalarda kimyonun vücuttaki yağ oranını azaltmaya yardımcı olabileceği, bu sayede kilo verme sürecini destekleyebileceği görülmektedir.
Vücuttaki inflamasyonla savaşmaya yardımcı olabilir: İnflamasyon bağışıklık sisteminin vücuttaki zararlı patojenleri tanıyıp onları ortadan kaldırmak için geçirdiği süreçtir. İnflamasyon kısa süreli olabileceği gibi uzun süreli de olabilir.
Uzun süreli yani kronik inflamasyon zamanla vücuttaki doku ve organların zarar görmesine neden olabilir. Araştırmalar kimyonun bileşiğinde antienflamatuar özellikler gösteren bazı maddelerin olduğunu göstermektedir. Bu özelliği sayesinde kimyon vücuttaki kronik inflamasyonla mücadele etmeye yardımcı olabilir.
KİMYONUN ZARARLARI NELERDİR?
Diğer pek çok bitkisel üründe olduğu gibi kimyon da önerilen dozlardan fazla tüketildiğinde istenmeyen yan etkiler yaşanmasına neden olabilir.
Bazı bilimsel araştırmalara göre kimyon bazı insanlarda baş dönmesi, mide bulantısı ve karın ağrısı gibi sorunlara neden olabilir. Bununla birlikte bilim insanlarına göre günde 1 çay kaşığı kimyon tüketenlerde istenmeyen yan etkilerin görülme riski oldukça düşüktür. Ancak hipertansiyon (yüksek tansiyon), diyabet gibi kronik sağlık sorunları bulunanların, hamilelerin veya düzenli olarak ilaç kullananların kimyon çayı gibi bitkisel çayları tüketmeden önce doktorlarına danışması önemlidir. Ek olarak kimyona karşı nadiren de olsa alerjik reaksiyon gelişme riski de vardır.