Havaların soğumasıyla birlikte ısınma ihtiyacı arttığı için kurulmaya başlanan sobaların ardından ne yazık ki, sobadan zehirlenme haberleri de gelmeye başladı.
Karbonmonoksit zehirlenmesi özellikle beyin ve kalp gibi oksijen ihtiyacı çok yüksek olan hayati organları ağır derecede etkiler. Beyin dokusunda inflamatuvar değişiklikler, ödem ve nekroz alanlarına neden olur. CO kalp kası hücrelerine çok sıkı bağlanarak, hipoksi dediğimiz oksijen yetersizliği, sonuçta kalp-solunum yetersizliği ve kalp krizine yol açar.
Herkes karbonmonoksit zehirlenmesi riski altındadır. Bebekler, yaşlılar, kronik kalp hastalığı, kansızlık, solunum problemleri olan insanlar karbonmonoksitten daha çok etkilenir.
Renksiz, kokusuz ama öldürücü bir gaz olan karbonmonoksitin doğalgazda bulunmaz. Ancak yanlış havalandırma, arızalı kombi ve benzeri gazlı ısıtıcılar karbonmonoksit yayabilirler.
Ayrıca, kamyon ve otomobil gibi araçlar başta olmak üzere, soba, ızgara, şömine ya da fırınlarda her türlü yakıtın yanmasıyla ortaya çıkan dumanda da karbonmonoksit bulunur.
Karbonmonoksit zehirlenmesinin belirtileri...
Karbonmonoksit zehirlenmesinin en yaygın belirtileri baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik, bulantı, kusma, göğüs ağrısıdır.
Zehirlenme belirtileri grip benzeri hastalıklarla karıştırılabileceği gibi; aşırı alkol alımı sonrası ve uyku sırasında gelişen karbonmonoksit zehirlenmeleri de ölüme yol açabilir. Bu nedenle bu belirtilerden herhangi biri görüldüğünde;
• Zehirlenen kişiye yardım ederseniz, kendinizi de koruyun.
• Camları açın.
• Zehirlenen kişiyi en kısa sürede açık havaya çıkarın.
• Ambulans çağırın.
• Açık havaya çıkardığınızda, zehirlenen kişinin ağzını ve burnunu temizleyin; nefes alıp vermesi durduysa suni solunuma başlayın.
Zehirlenme riskine karşı önleminizi alın!
• Baca bağlantısının uygun olduğundan emin olun.
• Bacaların temiz olduğundan emin olun.
• Şofben ve kombi ile ilgili problemlerin giderilmesi konusunda mutlaka yetkili servislere başvurun.
• Kapalı garajda araçlarınızı uzun süre çalışır durumda bırakmayın.
• Lodoslu havalarda, bacanız standartlara uygun değilse soba yakmayın.
• Karbon içeren yakıtların kullanıldığı yerlerde karbonmonoksit sensörleri kullanın.
• Ev ve işyerinizde doğalgaz ile çalışan cihazların her yıl bakımlarını yaptırın.
• Doğalgaz cihazlarına yeterli oksijen sağlanması için hava girişini kapatmayın.
• İş sağlığı, güvenliği kurallarına ve standartlarına uyun; bu konuda gereken özen ve duyarlılığı gösterin.