Viral enfeksiyonlar virüslerin çeşitli tipleri tarafından oluşturulan hastalıklara verilen genel addır. Virüsler soğuk algınlığı, grip ve siğil olarak bilinen bulaşıcı hastalıklara neden olduğu gibi HIV / AIDS, çiçek ve hemorajik ateş gibi ciddi hastalıklara da neden olabilirler.
Virüsler bakteri ve mantarlardan daha küçük, çevreleri kapsülle kaplanmış içlerinde genetik materyal bulunan mikroorganizmalardır. Virüsler canlı vücudundaki hücreleri istila ederler ve üremek ve gelişmek için bu hücreleri kullanırlar. Yani virüsler yaşamlarını sürdürebilmek ve üreyebilmek için konakçı hücrelere ihtiyaç duyarlar.
Virüsler, konakçı hücre olarak da adlandırılan hücrenin içine girer ve hücre içine DNA veya RNA sını bırakır. Virüsün DNA veya RNA sı virüsü çoğaltmak için gerekli bilgileri içeren genetik malzemedir.
Bu genetik materyal bir korsan gibi hücrenin kontrolünü ele alır ve çoğalmak için hücreyi zorlar. Virüsle enfekte olmuş hücre genellikle ölür çünkü virüs hücrenin normal fonksiyonlarını eline geçirir.
Hücre öldüğünde diğer hücreleri enfekte edecek yeni virüsü serbest bırakır.
Bazı virüsler bulaştıkları hücreleri öldürmek yerine hücrenin işlevlerini değiştirir. Bazen enfekte hücre normal hücre bölünmesi işlevi üzerindeki kontrolünü kaybeder ve kanserli hücre haline gelir.
Bazı virüsler, konakçı hücre içinde genetik malzemelerini bırakır ve bu materyal uzun süre hücre içinde atıl olarak kalır (latent enfeksiyon). Direnç düştüğünde, virüs tekrar kendini kopyalar ve hastalık başlayabilir.
Virüsler genellikle belirli bir tip hücreye bulaşabilir. Örneğin, soğuk algınlığı virüsleri sadece üst solunum yollarındaki hücreleri enfekte etmektedir. Ayrıca, virüsler bitki veya hayvanların sadece birkaç türüne bulaşırlar. Bazıları da sadece insanlara bulaşırlar. Bulaşma çeşitli şekillerde olur. Bazıları solunarak, yutularak ve bazı böcek ve parazitlerin (örneğin, sivrisinek ve keneler) ısırıkları ile yayılır. Bazıları ise cinsel yolla yayılır.
Bazı hastalıklarda etkenin bakteri veya virüs olduğunu belirtilere bakarak ayırt etmek güçtür. Zatürre, menenjit, ishal gibi çoğu hastalığa hem bakteriler hem de virüsler sebep olabilir. Bakteriler ve virüsler arasındaki belki de en önemli ayrım antibiyotik ilaçların bakterileri öldürmesi ancak virüslere etki etmemesidir. Virüsler vücut hücreleri içinde yaşadıkları ve kan dolaşımıyla hareket ettikleri için tedavileri zordur.
Şu an için virüslere etkili ancak birkaç antiviral ilaç mevcuttur. Ayrıca birçok viral hastalığa yakalanmayı önleyici aşılarda mevcuttur.
Viral enfeksiyon belirtileri nelerdir?
Ateş
Yorgunluk
Başağrısı
Virüse bağlı olarak
Öksürük
İshal
Karın ağrısı
Boğaz ağrısı
Ne zaman bir doktora görünmeliyim?
Herkes grip, soğuk algınlığı gibi virüs enfeksiyonu geçirir, ancak bu enfeksiyonlar genellikle ciddi değildir. Eğer:
Şikayetleriniz 7 günden fazla sürüyorsa
Ateş 5 günden daha uzun sürüyorsa
Nefes darlığı oluyorsa mutlaka doktora başvurun.
Eğer;
41,5 derece üzerinde bir ateşiniz varsa
Cildinizde yeni oluşan kırmızı lekeler ya da döküntüler varsa
Çenenizi göğsünüze değdirmek için kafanızı eğdiğinizde ağrı varsa
Semptomlar hızla kötüleştiyorsa hemen bir doktora başvurun.
Virüslere karşı vücudun savunma sistemi:
Vücut virüslere karşı bir savunma sistemi oluşturmuştur. İlk savunma hattı deri gibi fiziksel engellerdir ve virüslerin vücuda kolayca girişini önlerler. Virüsle enfekte olmuş hücreler interferon adı verilen antimikrobiyal bir protein üretirler ve bu interferonlar enfekte edilmemiş komşu hücrelere de geçerek onları birçok virüse karşı daha dayanıklı hale getirirler.
Bir virüs vücuda girdiği zaman, vücudun bağışıklık sistemi tetiklenir. Bu savunma enfekte olan virüs ya da hücrelere saldırmayı ve yok etmeyi öğrenmiş olan lenfositler ve monositler gibi beyaz kan hücreleri ile başlar.Vücut bir virüs saldırısını atlatırsa, beyaz kan hücrelerinin bazıları istilacı virüsü hatırlar ve aynı virüs tarafından oluşturulacak bir sonraki enfeksiyona karşı daha hızlı ve etkili yanıt verebilir. Bu bağışıklık tepkisi olarak adlandırılır. Bağışıklık bir aşı ile de oluşturulabilir.
Viral enfeksiyonlarda neler yapılabilir?
Dinlenme
Sıvı alımını arttırın
Hafif yiyecekler (meyve, ekmek vb) yiyin
Başkalarına bulaşmasını önleyin:
Ellerinizi düzenli olarak yıkayın
Hastalık esnasında kullanılan materyalleri (örneğin mendillerinizi) ortalıkta bırakmayın.
Bardak, tabak, çatallarınızı paylaşmayınız.