Sarayönü’nde esnaflar, tam kapanmanın yarlarını nasıl saracağını kara kara düşünüyor. Toplumdaki bilinçsizliğin kendilerini direkt olarak etkilediğini ifade eden esnaflar, “bizim işlerimizin bozulması ekonomiyi de kötü etkiliyor. Kurallara uymayanların zararını tüm ülke çekiyor” dedi. Tam kapanma sürecinde yaşanacak iş kaybının telafisi için tüm esnaflar devletten destek bekliyor.esnafların tek temennisi ise salgının bir an önce bitmesi.
Kısmi kapanmayla artışın önüne geçilemeyen coronavirüs vakaları yeni önlemleri beraberinde getirdi. 17 günlük tam kapanma kararını açıklayan Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın sözlerinin ardından esnaf ve günlük yevmiye ile çalışan vatandaş ekonomik destek paketi bekledi ancak umduğunu bulamadı.
17 gün boyunca evine kapanacak ve hiçbir geliri olmadan günlük kazancıyla yaşamını sürdüren vatandaş ve kısıtlamalardan muaf olmayacak gıda satışı yapmayacak esnaf kara kara düşünmeye başladı. Giderleri devam eden ancak hiçbir geliri kalmayan vatandaşlar devletten destek beklerken akıllarında ise tek bir soru işareti var. "Hiçbir gelirimiz olmadan 17 gün boyunca ne yiyip ne içeceğiz?"
Kapanma kararı son anda açıklanmamalıydı
Kapanma öncesi büyük yoğunluk yaşadıklarını belirten Berber Murat Kökez “Cumhurbaşkanımızın kapanma konusunda yaptığı açıklamaların ardından çok büyük bir yoğunluk yaşadık. Malum önümüzde Ramazan Bayramı var. Bayram traşını da olmak isteyen müşterilerimiz hepsi birden randevu talep etti. Ancak 2-3 günde ne kadar kişiyi traş edebiliriz ki.
Bu kısıtlamaların en an bir hafta önce duyurulması gerekirdi. Niye son ana bırakıyorlar anlamıyorum. Maddi kayıplarımızın yanı sıra iş yükü nedeniyle çok yoruluyoruz. Geçen yılda aynı şekilde berberlere kısıtlamalar uygulanmıştı. Biz tüm hijyen kurallarına uyarak tek kullanımlık ürünlerle işimizi yapıyoruz.” şeklinde konuştu.
Kuaför Elman Atay ise “Bu süreçte devletin elinden geldiği kadar esnafına yardım edebilmesi önemli. Tam kapanma sürecinden bizler de nasibimizi aldık. Randevu sistemiyle çalışacağız. Salgından kurtulacaksak 1 ay kapalı kalsın. Ama bu süreçte devletimiz de vatandaşımıza sahip çıksın. Hepimiz taşın altına elimizi koyarsak bu sıkıntılı süreç bir anda önce son bulur İnşallah” şeklinde konuştu.
Esnaf şu an tamamen kendi başına
Sıhhi tesisat üzerine 25 yıldır esnaf olan Metin Kandu, tam kapanma kararında gecikildiğini belirterek, “Esnaf şu an tamamen kendi başına. Kendi imkanlarıyla geçinmek zorunda kalacak. 17-18 güne hazırlık yakalandık. Geçen sene olması lazımdı ama bu sene oldu. Zaten iyi değildi işler bu da üstüne tamamen tuz biber oldu. Kapatanlar çok olacak tahminime göre. Devlet desteğinin olmasını mutlaka talep ediyorum. Krediyle dönmeye çalışan insanlar var ama bu da bir yere kadar. Destek almadık, kiralar devam ediyor. Dileyelim ki bu son yasak olsun. Vatandaşlarımızın suçu daha büyük. Kurallara gerçekten uymuyorlar, hep birlikte bu salgından kurtulalım, normal hayatlarımıza dönelim umarım.” diye konuştu.
Esnaf masraflarının karşılanmasını bekliyor
Öz sönmez Ticaretin sahibi Ayhan Sönmez de çiftçilerin çalıştığını ancak çiftilere hita eden sektörlere yasak geldiğini söyledi.
Sönmez, uygulamada yanlışlar olduğuna değinerek, “Çiftçi çalışıyor ama biz kapalıyız, çiftçinin makinesi arıza verirse kim tamir edecek? Tedarikçiye serbest ama bize yasak. Giderlerimizi kim karşılayacak? Çalışmazsak borçlarımızı kim ödeyecek, ekmeğimizi nereden çıkaracağız. Vergimizi veriyoruz, eleman çalıştırıyoruz, istihdam sağlıyoruz ama 18 günlük süreçte bizim masraflarımızı düşünen kimse yok. Elimizde bekleyen işler var, kapanma sürecine gireceğimiz için yetiştiremeyeceğiz, söz verdiğimiz işleri tamamlayamayacağız. Umarım önümüzdeki günlerde destek paketi açıklanır” şeklinde konuştu.
“Evde aç susuz oturacağız”
Tamirci Nevzat Aydın, tam kapanma sürecinde dükkanının kapalı olacağını belirterek “17-18 gün ne yiyeceğimi bilmiyorum. Gidip kimden isteyeceğim, eşimizde dostumuzda da yok. Bizi yönetenlerin umurunda değil. Masraflarımızı kim karşılayacak bir açıklama yok. Bir yere başvurmaya, istemeye utanıyoruz. Nasıl yapacağız bilmiyoruz, şaşırıp kaldık. Madem öyle her yer kapansın, devletimiz de masraflarımızı karşılasın. Söylemeye utanıyorum ama yapacak bir şey yok. Evde aç susuz oturacağız.
Tamirci Recep Şimşek “İzin almaya gittiğim zaman vergi levhamda oto elektrik yazdığı için çalışma izni alamadım. Ama sanayide makine tamirinde benden daha çok alanda çalışan kimse yok . Çiftçiye serbest, kamu görevlisine serbest. Örnek veriyorum Belediyenin aracı arıza yapsa kime getirecekler tamir için? Bu süreçte çalışan sektörler düşünülerek kaynakçılara ve egzozculara da izin verilmesi lazım. Bize mutlaka ihtiyaç olacak . Birinin makinesi mutlaka arıza verecek, verdikten sonra da apar topar çalışmamız için bizi çağıracaklar. Cumhurbaşkanımızın çıkıpta tüm sektörleri tek tek sayacak hali yok, idari amirlerimizin bu kararları iyi analiz edip uygulaması lazım. Umarım önümüzde ki günlerde tekrar gözden geçirilir” diye konuştu.
Salgın bitecekse 1 ay kapalı kalalım
Coşdu Mobilyanın sahibi İbrahim Coşdu da “Mesele bizim çalışıp çalışmamamız değil. İleriye dönük bu salgından kurtulacaksak gerekirse 1 ay kapalı kalsın her yer. Ben kapanma kararına karşı değilim çünkü halkımız hiç önemsemiyor salgını. ATM önünde, alışveriş merkezlerinde sürekli dip dibe duruyorlar. Bu kadar yoğun temasın olduğu yerde hastalık nasıl bitecek? Hep beraber elimizi taşın altına koyalım, biz bir adım atalım, devletimizde bir adım atsın. İnşallah bu yasakların ardından bu illetten kurtulalım.” şeklinde konuştu
“Bu kararda geç kalındığını düşünüyorum”
Çağ elektriğin sahibi Ramazan Harmancı ise, bu yasakların pandeminin açıklandığı ilk dönemlerde gelmesi gerektiğini belirterek şöyle konuştu:
“Her vatandaşın pandemiden ötürü mağdur olduğunu belirtti. Harmancı, 17 günlük sürecin çok zor olacağını belirterek, “Her şeyden önce sağlığımız çok önemli. Bu süreçte bizim kazanımlarımızı korumamız gerekiyor. Devletimiz destek verdi ama yeterli değildi ama öpüp başımıza koymamız gerekiyor böyle bir zamanda yaşıyoruz. Bu karara geç kalındığını düşünüyorum.Dükkan açık değil evlerde arıza olursa gidecez. Gerçi dükkan açık olsa da yasaklar olduğu zaman piyasada ki hareketlenme sıfırlanıyor. Geç kalındığı içinde bu birçok çalışma sektöründe sorunlara yol açacak.”
Güven yapı marketin sahibi Mehmet Yiğit Güven ise “Geç kalınmış bir karar olduğunu düşünüyorum. Tam kapanma sürecinde devletimizin esnafımıza destek olması gerekiyor. Tam anlamıyla ama öyle yardım paketiyle değil. Tüm masraflarımızın karşılanması lazım. Umarım bu son yasak olur ve bu hastalık illeti ortadan kalkar. Mesele bu yasaklarda açık olmak ya da kapalı olmak değil. Hastalık piyasanın önünde ki en büyük engel. Hep birlikte , el ele vererek bu hastalık illetini sonlandırmamız gerekiyor.” şeklinde konuştu.
İşimiz çok ama yasak da var
Mobilya sektöründe faaliyet gösteren Abdurrauf Ünal ise “İşimiz çok, ama yasakta var. Çalışma iznimizi aldık ama atölye dışına çıkmamız yasak . Ürettiğimizi gönderemeyeceksek çalışmamızın ne anlamı kaldı? Pandemi döneminde mobilya sektörü en çok iş yapan sektörlerin başında geliyor. Ama sektörümüzde ki ham madde sorunu büyük. Bu yasaklar bizim hem önümüzü açtı, hem de önümüzü kapattı, çok ilginç bir dönemden geçiyoruz sektör olarak. Maalesef bu malzemeye yapılan zamlar vatandaşımıza yansıyacak. Umarım bu son yasakla birlikte hep beraber bu virüsten kurtuluruz.
Kimin çalıştığı kimin çalışmadığı belli değil.
Marangozlar sanayisi esnaflarından Kaptan Ticaretin sahibi Mustafa Kaptan uygulanan kısıtlamalara bir anlam veremediğini belirterek; “Bu nasıl bir kapanma kısıtlama anlayamadık. Aylardır akşamları ve hafta sonları kısıtlamalar uygulanıyor ama vakalarda bir düşüş olmadı.
Şimdi bir anda 3 haftalık bir kapanma geldi. Ama kimin çalıştığı, çalışmadığı bu kısıtlamanın ne olacağını anlayamadık. Belediye açık, resmi kurumlar açık kimi esnaf kapalı. Bizde çalışma serbestisi var kimi işletmelerde yok.
Birçok kişi çalışma izniyle yine çarşı pazarda, ya da marketler açık olduğu için sokaklarda ama kimilerine de yasak var. Nüfusun yarısından fazlası dışarıda. Bu şekilde bir kapanma olmaz. Bu hastalık bitecekse bir kez olsun herkes tam kapansın madem” dedi.
Turan ticaretin sahibi Mehmet Ali Turan ise 14 aydır mağdur olduklarını, mecliste hiç kimsenin umurunda olmadığını, esnafın bitme noktasına geldiğini söyledi. Turan, “Biz çalışıyor olsak bile kapanma olduktan sonra herkes evine çekiliyor, piyasa da yaprak kımıldamıyor. Tam hareketleneceğiz diyoruz pat bir yasak geliyor. Keşke 1 ay kapalı olsun her yer ama devletimizde vatandaşının bütün masraflarını karşılasın. Herkes gibi bizde bu salgının son bulmasını istiyoruz ama böyle giderse salgın değil ekonomi bizi öldürecek.” şeklinde konuştu.