AYM’den asgari ücretliler için önemli karar: Tabanda eşitlendi

Anayasa Mahkemesi, çalışanların rapor parası ile ilgili önemli bir karara imza attı. Karar ile iş kazasında rapor parası 12 aylık ücrete göre bağlanacak.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından ödenen rapor parası, daha önce son üç aylık ortalama brüt ücretine göre hesaplanıyordu.

Ancak 2021 yılında yapılan yasal değişiklikle, doğum ve hastalık durumlarında rapor parası ödemesi 12 aylık ücret ortalaması üzerinden hesaplanmaya başladı.

İş kazası ve meslek hastalıklarında ise bu uygulama 3 ay olarak devam etti. Ancak Anayasa Mahkemesi, bu düzenlemenin eşitlik ilkesine aykırı olduğuna karar vererek iptal etti.

SGK, kısa vadeli sigorta kolları kapsamında sigortalı çalışanlardan her ay yüzde 2,25 oranında prim kesintisi yapıyor. Bu sigorta, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve doğum gibi durumlar nedeniyle geçici iş göremezlik ödeneği sağlıyor. Bu ödeme, halk arasında rapor parası olarak biliniyor.

2021 YILINDA ÇIKARTILAN KANUNLA DÜZENLEME YAPILDI
İş kazası ve meslek hastalığı sonucu çalışma gücünde en az yüzde 10 oranında kayıp yaşayanlara iş göremezlik geliri bağlanıyor.

2021 yılına kadar söz konusu ödeneklerin hesabında, sigortalı kişinin son 3 aylık dönemde aldığı brüt ücretin ortalaması dikkate alınıyordu. Yatarak tedavi görenlere brüt ücretin yarısı oranında, ayakta tedavi görenlere ise 3’te 2’si oranında ödenek veriliyor.

2021 yılında çıkartılan kanunla geçici iş göremezlik ödeneği (rapor parası) konusunda ayrıma gidildi. Habertürk'ün haberine göre iş kazası ve meslek hastalığındaki süre 3 ay olarak bırakıldı. Buna karşılık hastalık ve analık izni (doğum öncesi ve sonrası 8’er haftadan 16 haftalık doğum izni) nedeniyle düzenlenen raporlar için verilen geçici iş göremezlik ödeneği, son üç ay yerine 12 aylık dönemdeki ortalama ücret üzerinden verilmeye başlandı.

Son üç aylık ücret yerine son 12 aylık ücretin dikkate alınması, rapor parasında kayıplara yol açtı. Asgari ücrete bağlı alt sınır uygulaması, asgari ücretle çalışanların gelir kaybını engellese de, daha yüksek ücretle çalışanların rapor parasında azalma meydana geldi.

AYM EŞİTLİK İLKESİNE AYKIRI BULDU
Örneğin, geçen yılın ikinci yarısında 20.000 TL, bu yılın ilk yarısında 30.000 TL ve ikinci yarısında 36.000 TL brüt ücreti olan bir kişinin, Ekim ayında doğum raporu alırken, eski sisteme göre yalnızca son üç ay dikkate alınarak günlük 800 TL'den 16 hafta için toplam 89.600 TL rapor parası ödeniyordu.

Ancak yeni sistemde, geçen yılın Ekim-Aralık ve bu yılın Ocak-Haziran dönemindeki ücretleri de hesaba katılarak günlük 644 TL'lik rapor parası hesaplandı ve 16 hafta için toplam 72.173 TL bağlandı.

Anayasa Mahkemesi, geçici iş göremezlik ödeneği konusunda hastalık ve analık sigortası ile iş kazası ve meslek hastalığı sigortası bakımından ayrım yapılmasını Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı bularak iptal etti. Yeni bir düzenleme yapılması için ise 9 aylık süre verdi. AYM’nin kararı Resmi Gazete’de 21 Mart 2021 tarihinde yayımlandığı için 9 aylık süre 21 Kasım’da doldu.

DAHA AZ RAPOR ALINMASI HEDEFLENİYOR
AK Parti milletvekillerince geçen hafta TBMM’ye sunulan 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinde, geçici iş göremezlik ödenekleri ile ilgili değişikliğe de yer verildi.

Teklif, iş kazası ve meslek hastalığı durumunda tedavi süresince verilen geçici iş göremezlik ödeneklerinin de hastalık ve analık sigortasında olduğu gibi son üç ay yerine son 12 aylık brüt ücret üzerinden hesaplanmasını öngörüyor. Böylece iş kazası ve meslek hastalığı geçirenler de eskisine göre daha az rapor parası alacaklar.

İş kazası ve meslek hastalığı geçirenlerin meslekte kazanma kaybının en az yüzde 10 azalması halinde sürekli iş göremezlik geliri ödeniyor. Sürekli tam iş göremezlik geliri, son üç aydaki ortalama brüt ücretin yüzde 70’i olarak kabul ediliyor. Bu şekilde hesaplanan tutar üzerinden iş göremezlik oranına göre sürekli iş göremezlik geliri bağlanıyor. Bu uygulama eskiden olduğu gibi aynen devam edecek. Değişiklik olmayacak.