Elektrik şirketlerinden zam çağrısı

Türkiye'deki elektrik dağıtım şirketlerini temsil eden Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) Yönetim Kurulu Başkanı Barış Erdeniz, elektrik fiyatlarının 26 aydır değişmediğini belirterek, fiyatların piyasadaki maliyetleri yansıtacak şekilde yükselmesi gerektiğini söyledi.

Türkiye'de hanelerin ve küçük işletmelerin tükettiği elektrik sübvansiyonlu tarifeden satılıyor. Mayısta elektrikte ortalama piyasa fiyatı 2 bin 33 TL iken, meskenlerde bu rakam 480 TL ve 1130 TL seviyelerinde bulunuyor. Elder'in verilerine göre geçen yıl hükümetin sübvansiyon harcaması 120 milyar lirayı buldu.

Türkiye'de elektrik tüketiminin yaklaşık yarısının sübvansiyonlu tarifeden aldığını ifade eden Erdeniz, elektrik tüketimine sağlanan sübvansiyon yerine piyasadaki fiyatları yansıtan bir fiyat modeline geçilmesi gerektiğini kaydetti.
Erdeniz düzenlenen basın toplantısında, “Elektrik maliyetleri artmaya devam ederken fiyatların sabit kalması her geçen gün sübvansiyon ihtiyacını artırmaktadır. Gerçek maliyetine yaklaşacak fiyatlara yaklaşmamız, sürdürülebilir bir enerji piyasasına gelmemiz gerekmektedir” dedi.

ELEKTRİK FİYATLARI 26 AYDIR DEĞİŞMEDİ
Elektrik fiyatlarının 26 aydır değişmediğini dile getiren Erdeniz, “Yeni yatırımlar ve eskiyen şebekelerin yenilenmesi de dahil tüm şebeke yatırımlarının sağlıklı finansmanı için sürdürülebilir fiyat politikasına olan ihtiyaç artık daha fazla.

Sürdürülebilir olmayan fiyat politikaları karşılığında bu yıl devletin 5,7 milyar dolar seviyesinde bir sübvansiyon ihtiyacı olacağını öngörüyoruz... (fiyatların) bu seviyelerde enerji arz güvenliğini tehdit etmemesi için gerçek maliyet bazlı fiyatlama politikasına geçilmesi gerektiğini düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.

Yarının dünyasında her geçen gün daha fazla yenilenebilir enerji kaynaklı üretim tesisinin sisteme dâhil olacağına işaret eden Erdeniz, şöyle devam etti:
“Ulaşımda elektrifikasyonla 100 binlerce yeni elektrikli araç şarj istasyonu şebekeye dâhil olacak. Bununla birlikte, tüketiciler de birer üretici pozisyonuna gelebilecekler. Böylelikle dağıtım şebekesinde çift yönlü elektrik akışı yaşanacak. Bunun için şebekenin yeşil ve dijital dönüşümünün hızla gerçekleştirilmesi lazım. Bu açıdan şebeke yatırımları enerji arz güvenliğimiz için stratejik öneme sahip."

KONUTLARA SATILAN ELEKTRİK YÜZDE 10 ARTTI
Meskenler sübvansiyonlu tarifeden tüketim yaparken, imalat ve hizmet sektöründe faaliyet gösteren büyük ölçekli aboneler ise elektrik piyasasında oluşan ve üretim maliyetlerini yansıtan ikili anlaşmalar yoluyla elektrik alıyorlar.
Türkiye'de elektrik tarife fiyatlarına son olarak Ocak 2022'de zam yapılmıştı. 2022 yılının iki ve üçüncü çeyreğinde yapılan fiyat artışları ise 2023 seçimleri öncesinde yapılan indirimle büyük ölçüde geri alındı.

Elder'in derlediği verilere göre Ocak 2022'den itibaren tüketici fiyatlarındaki artış yüzde 195 seviyesinde gerçekleşirken, konutlara satılan elektriğin fiyatı sadece yüzde 10 artış kaydetti.

TARİFE VE SPOT FİYAT NE KADAR?
Elektrik dağıtım şirketlerinin çağrısının hayata geçmesi durumunda elektrikte konut tarifesinde büyük zam gündeme gelecek.

EPİAŞ verilerine göre elektrikte mayıs ayı için ortalama piyasa fiyatı 2 bin 333 TL. EPDK tarifesine göre ise konutta günlük 8 kilovatsaat tüketimin altında 48 kuruş, üstünde ise 113 kuruşluk fiyat var. Yani bir megavatsaat fiyatı konutlarda 480 TL ve 1130 TL.

Elder'in verdiği bilgiye göre Türkiye'de faturalanan elektrik tüketimi bu yıl itibarıyla 260 milyar kw/s seviyesinde bulunuyor. Tüketilen elektriğin 120 milyar kw/s olan bölümü, yani yaklaşık yarısı regüle tarife denilen sübvansiyonlu fiyatlardan satılıyor. Sübvansiyonlu tüketimin yarısı, yani 60 milyar kw/s tüketim, konutlar tarafından gerçekleştiriliyor.