Geçmişten günümüze "Sarayönü" - 29

Yerel seçim sonuçları temelinde, dünden bugüne Sarayönü (3)

1984 YILI YEREL SEÇİM SONUÇLARI

1984 yerel seçimleri 25 Mart 1984 te gerçekleştirilmiş olup, “12 Eylül Ara Rejimi nden” sonrası yapılan ilk yerel seçimler olması hasebiyle, yakın siyasi tarihimizde ayrı bir yere ve öneme sahip. Bilindiği üzere 12 Eylül 1980 Darbesi, Türk toplumunun toplumsal ve siyasal hayatında derin izler bırakmıştır. Siyasi partiler kapatılmış, siyasi parti liderlerine yasaklar getirilmiştir. Bu olağanüstü şartlar, seçimlere katılım oranlarına da yansımış, Türkiye genelinde ve Sarayönü özelinde seçimlere ilgin olağanüstü yüksek oranda gerçekleşmiştir. Bir başka ifadeyle Sarayönü nde seçimlere katılım oranlarında, bir önceki seçimlere kıyasla, yüzde 18 civarında bir artış olmuştur. Bu hususta dikkat çekici bir başka bulgu da, Sarayönü nde seçimlere seçmen ilgisinin daha önceki seçimlerde olduğu, Türkiye ortalamasının birkaç puan üzerinde gerçekleşmiş olmasıdır. 1984 yerel seçimlerinin, hem Türkiye genelinde ve hem de Sarayönü özelinde galibi, dört eğilimi birleştirme iddiası ile siyaset sahnesindeki yerini almış olan Anavatan Partisi olmuştur. Anavatan Partisi nin bu başarısında, Turgut Özal ın liderlik özelliklerinin yanı sıra Anavatan Partisi nin merkezi yönetimde iktidar oluşu da oldukça önemli rol oynamıştır. Katılımın yüzde 94 ün üzerinde gerçekleştiği Sarayönü seçimlerinde, kurucu lideri Özal ile özdeşleşmiş olan ANAP, yüzde 43 ün üzerinde seçmen desteği sağlamayı başarmıştır. Belediye başkanlığı seçimlerini ise Hasan DEMİRPOLAT kazanmıştır. Darbe sonrası ilk yerel seçimlerin Sarayönü nün siyasi ve toplumsal yapısına yansıması da, Türkiye genelindeki duruma paralel bir görünüm arz eder. Toplam oy oranı bakımından sağ kanadın Sarayönü nde elde ettiği seçmen desteği, Sarayönü lü seçmenlerin üçte ikisine yaklaşmıştır. Daha net bir ifadeyle sağ kanadı temsil eden ANAP, DYP ve MDP nin Sarayönü ndeki toplam gücü yüzde 63 ü aşmıştır. Öte yandan sol yelpazenin bu seçimlerde, Sarayönü ndeki oy kaybı ise yüzde 17,9 u bulmuştur.

    

1989 YILI YEREL SEÇİM SONUÇLARI

1989 yerel seçimleri 26 Mart 1989 da gerçekleştirilmiştir. Seçimlere seçmen ilgisi, bir önceki yerel seçimlere kıyasla daha düşük seviyede olmuştur. Sarayönü nde seçimlere katılım oranında, bir önceki seçimlere kıyasla yaklaşık yüzde 7 lik bir azalma yaşanmıştır. Bununla birlikte Sarayönü nde seçimlere seçmen ilgisi, Türkiye ortalamasının üzerinde gerçekleşmiştir. Siyaset sosyolojisi alanında yapılan araştırmalarda sıklıkla vurgulandığı gibi, bireylerin siyasi katılımında etkin rol oynayan değişkenlerden biri de yerleşim yeridir. 1989 yılı Sarayönü seçimlerinde partiler bazında ilk iki sırayı merkez sağdan ANAP ve DYP paylaşmıştır. Bununla birlikte hem belediye başkanlığı ve hem de belediye meclisi seçimlerinde Sarayönü nde liderliği ANAP, DYP ye kaptırmamıştır. ANAP her iki sandıkta da yüzde 34 ün üzerinde bir seçmen desteğine ulaşmayı başarmıştır. Belediye başkanlığını ise bir önceki seçimlerin galibi Hasan DEMİRPOLAT yeniden kazanmıştır. Sarayönü nün siyasi yapısı ve bu yapıdaki değişim, oyların siyasi yelpazeye dağılımı temelinde incelendiğinde ise çok çarpıcı sonuçlarla karşılaşılır. Hem belediye başkanlığı ve hem de belediye meclisi üyeliği seçim sonuçları, Sarayönü nün siyasi yapısına sağ siyaset geleneği damgasını vurmuştur. Öyle ki sağ yelpaze Türkiye genelinde mevzi kaybederken, Sarayönü seçimlerinden daha da güçlenerek çıkmıştır.

1994 YILI YEREL SEÇİM SONUÇLARI

1994 yılı yerel seçimleri 27 Mart 1994 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Bu seçimlerde siyasi katılımı olağanüstü derece yüksek olmuştur. Seçimlere katılım özellikle, il genel meclisi seçimlerinde Türkiye genelinde ve belediye meclisi seçimlerinde Sarayönü özelinde tarihi rekor seviyelerinde gerçekleşmiştir. Daha net bir ifadeyle bu seçimlerde katılım oranı Türkiye genelinde, yüzde 81 lerden yüzde 91 lere yükselmiştir. Sarayönü özelinde ise yüzde 87,69 dan, yüzde 95,2 ye yükselmiştir. 1994 yılı yerel seçimlerinin sonuçları Sarayönü özelinde, oyların siyasi partiler arasında dağılımı temelinde incelendiğinde son derece önemli bulgularla karşılaşılır. Daha net bir anlatımla, Sarayönü nde seçimlerin galibi, Erbakan ın RP si olmuştur. RP bu seçimlerde, hem belediye başkanlığı ve hem de belediye meclisi seçimlerinde yaklaşık yüzde 36 civarında oy alarak, Sarayönü nün siyasi yapısına damgasını vurmuştur. Belediye başkanlığını ise Salih ÜLKER kazanmıştır. Bu seçimlerin Türkiye nin siyasi yapısı açısından doğurduğu en önemli sonuç, sağ kanatta yaşanan büyük bir toparlanmadır. 1994 yerel seçimlerinde,  partilerin başarı sıralamasında ilk üç sırada sağ partiler yer alır. Birinciliği, tabandaşı ANAP tan kıl payı farkla DYP kazanmıştır. Bununla birlikte muhafazakâr sağın efsanevi lideri Erbakan ın partisi RP nin başarısı ise, diğer bütün sonuçları gölgede bırakacak derecede görkemlidir. Türk siyasi hayatında ismi sabır ve mücadele kavramları ile birlikte anılması gereken Prof. Dr. Necmettin Erbakan, siyasi hayattaki belki de asıl başarılarını, üzerinde baskıların daha da yoğunlaşmaya başladığı 12 Eylül darbesi sonrası süreçte gerçekleşmiştir. 1999 yerel seçimlerinde ise RP kazandığı yüzde 19,14 lük oy ile tabiri caize neredeyse birinciliğe oynamıştır. İnanç, sabır ve mücadelenin ürünü olan bu muhteşem başarı, Erbakan ın gelecekte genel seçimlerde de ulaşacağı başarının habercisi gibidir. 1994 yerel seçimleri sonuçları Sarayönü özelinde incelendiğinde de, Sarayönü nün siyasi ve toplumsal hayatında sağ siyaset geleneğinin ezici üstünlüğü ile karşılaşılır. Sağ partilerin, Sarayönü nün siyasi yapısı içindeki toplam gücü yüzde 75 e yaklaşır. Daha net bir ifadeyle sağ siyaset anlayışına sahip partiler ve liderleri toplamda, Sarayönü nün toplumsal yapısı içinde siyasal erkin dörtte üçünü kontrollerine almayı başarmışlardır.

 

1999 YILI YEREL SEÇİM SONUÇLARI

1999 yerel seçimleri 18 Nisan 1999 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Seçimlere siyasi partiler bazında son derece geniş bir katılım olmuş ve 20 siyasi parti yerel siyasi iktidar mücadelesi vermiştir. Seçimlere seçmen ilgisi, hem Türkiye genelinde ve hem de Sarayönü nde, bir önceki seçimlere kıyasla kısmen düşüş gösterse de, genel olarak değerlendirildiğinde yine de oldukça yüksek seviyelerde olmuştur. 1999 yerel seçimleri sonuçları, Sarayönü nün siyasi yapısında oldukça önemli bir farklılaşma ve değişime yol açmıştır. Altı siyasi partinin yerel iktidar mücadelesi verdiği Sarayönü seçimlerinde, her iki kategoride de birinciliği, hayatı siyasi mücadelelerle geçmiş olan efsanevi siyasi lider Necmettin Erbakan ın Fazilet Partisi (FP) kazanmıştır. Altı siyasi partinin de, belki de Sarayönü nün siyasi tarihinde, yerel seçimler bazında, ilk kez böylesi bir kıran kırana siyasi iktidar mücadelesi verdiği bu seçimlerde, FP, Sarayönü lü seçmenlerin dörtte birinin desteğini kazanarak, birinci parti olmayı başarmıştır. Gerçi FP bu seçimlerde Sarayönü nde yüzde 40 ları bulan bir kayıp yaşamıştır. Fakat sonuçta yine de gülen taraf olmayı başarmıştır. Belediye başkanlığını da yine Salih ÜLKER kazanmıştır. Oyların siyasi yelpazeye dağılımı incelendiğinde ise Sarayönü nün yeni siyasi yapısı ve bu yapıdaki değişime dair daha net buğulara ulaşılır. Daha önceki seçimlerde olduğu gibi, Sarayönü nün toplumsal ve siyasi hayatına yine sağ kanat damgasını vurmuştur. Gerçi, bir önceki seçimlerle kıyaslandığında sağ cenahta siyasi iktidar mücadelesi veren siyasi partilerin toplam oylarında bir düşüş gözlemlenir. Bununla birlikte sağ kanat, 1999 Sarayönü seçimlerinde, seçmenlerin üçte ikisinden daha fazlasının desteğini almayı başarmıştır.