Geliştirdiği sistemle göz hareketlerini ses ve yazıya çeviriyor

Kayseri'de Mustafa Eminoğlu Anadolu Lisesi 11. sınıf öğrencisi Mehmet Raşit Öztürk, göz bebeği hareketlerini ses ve yazıya dönüştüren sistemle konuşma güçlüğü çeken hastalara destek olmayı hedefliyor.

Lise öğrencisi Mehmet Raşit Öztürk, mezun olduğu ortaokuldaki öğretmeninin trafik kazası sonucu felç kaldığını ve konuşamadığını öğrenince onun için neler yapabileceği konusunda araştırma yaptı.

Öğretmeninin doktoru ve yakınlarıyla konuşan ve iletişim eksikliğinin büyük sorun yaşattığını öğrenen Öztürk, çalışmalarını bu yönde sürdürdü.

Veri inceleme cihazları üzerine yoğunlaşan Öztürk, EEG (Beyindeki elektriksel aktiviteyi kaydetmek için kullanılan bir test), EOG (Retina içindeki pigment epiteli katmanındaki elektriksel potansiyelin ölçülmesi) ve EKG'yi (Kalpte bulunan elektriksel aktiviteyi ve kalbin ritmini grafik olarak kaydeden tetkik) detaylı olarak araştırdı.

Öztürk, göz bebeği retinası ve kornea tabakası arasındaki göz bebeğine bağlı 6 farklı kas grubunun hareketleri neticesinde oluşan elektriksel farkın sensörler vasıtasıyla algılanarak yazılım ile anlamlı sinyaller haline dönüştürüldüğünü öğrenince, hastanın çevresi ile iletişimini sağlaması için çalışmalarına hız verdi.

Büyük bir özveriyle çalışan Öztürk, hastanın sıklıkla ihtiyaç duyduğu kelime ya da cümleleri göz bebeği hareketleri sayesinde telefon, tablet ya da bilgisayar gibi cihazların aracılığıyla ses ile yazıya çeviren hatta bunu hasta yakınlarının telefonuna ileti olarak gönderebilen yazılım destekli sistem geliştirdi.

  Sıkça ihtiyaç duyulan kelimeler, göz hareketlerine göre sisteme tanımlandı

Gözün 4 kere açılıp kapanmasıyla çalışmaya başlayan sistem, göz bebeğinin yukarı, aşağı, sağa, sola, iki kere açıp kapama gibi farklı hareketlerine tanımlanan "acıktım", "ilaçlarımı almalıyım," "uykum geldi" ve "ağrılarım var" gibi sıkça ihtiyaç duyulan kelimelerle hastalara yardımcı oluyor.

Öztürk, AA muhabirine, çok sevdiği öğretmeni için geliştirdiği sistemin aslında büyük bir kesimin ihtiyacına cevap verebileceğini söyledi.

Sistemi doktor ve hasta yakınlarının izniyle bazı hastalara uyguladıklarını anlatan Öztürk, "Hastalar, artık aileleriyle temel konularda iletişim kurabiliyor." dedi.

Öztürk, sistemin hastaya ve doktorun isteğine göre özelleştirilebileceğini hatta alfabe sistemiyle sınırsız opsiyon kullanılabileceğini dile getirdi.

Sistemin 4 kez gözü açıp kapatmayla devreye girdiğini belirten Öztürk, şunları kaydetti:

"4 kere göz açıp kapatılmasından oluşan elektriksel potansiyel projeyi çalıştırıyor. Aynı şekilde sağa baktığınızda oluşan elektriksel farkı algılayıp sağ bakma butonunu oynatıyor. Hastanın yanında olan yakını ekrandan ve sesli komuttan haberdar olabiliyor. Hastanın neler istediğini uzaktaki yakınına mesaj olarak iletecek bir telefon uygulamasını da geliştirdim."

"Çok daha fazla insanın hayatını kolaylaştırmak istiyorum"

Öztürk, projeyi ilk olarak öğretmenine götürdüğünü ve halen kullandığını, kendisine çok teşekkür ettiğini söyledi.

Sağlık teknolojileri alanında mühendis olmayı hedefleyen Öztürk, "İnsanların hayatlarını kolaylaştırabildiğimi hissetmek aslında benim için mükemmel bir duyguydu ve çok daha fazla insanın hayatını kolaylaştırmak istiyorum." diye konuştu.

Danışman öğretmen Ferhat Çekin, öğrencisinin hazırladığı projenin TÜBİTAK'ın bu yıl 54'üncüsünü düzenlediği 2204-A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması'nda 12 bin 300 proje arasından bölge birincisi olduğunu ve haziran ayında Türkiye birinciliği için mücadele vereceklerini söyledi.

(AA)