Geri sayım başladı! İlk Türk astronot uzaya gidiyor

Türkiye’nin Milli Uzay Programı kapsamında gerçekleştirilecek ‘Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu’nda tarih açıklandı.

Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) bilimsel araştırmalar yapmak için görevlendirilen Alper Gezeravcı, yolculuk için eğitimlerine nisan ayında ABD’nin Teksas eyaletinde başlamış, uzay aracı eğitimleri aralık ayında tamamlanmıştı. Gezeravcı, 17 Ocak’ta başlayacak ve 14 gün sürecek uzay yolculuğu için İspanyol, İtalyan ve İsveçli astronotlardan oluşan ekiple birlikte karantinaya alındı.

Gezeravcı, sosyal medya hesabından 3 Ocak’ta yaptığı paylaşımda operasyonel sürecin aşamalarından biri olan karantinanın başladığını duyurdu.

YOLCULUK 17 OCAK’TA BAŞLIYOR
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Türkiye'nin ilk uzay yolcusu Alper Gezeravcı'nın Ax-3 mürettebatıyla birlikte 17 Ocak'ı 18 Ocak'a bağlayan gece 01.11'de gerçekleşecek fırlatma ile Uluslararası Uzay İstasyonu'na doğru hareket edeceğini duyurdu.

Bakan, paylaşımında, "Bu tarihi görev, Türkiye'nin uzay bilimi çalışmalarında önemli bir kilometre taşı olmanın yanı sıra, gelecek nesiller için de büyük bir ilham kaynağı olacak" dedi.

KARANTİNA 1,5 GÜN SÜRECEK
Mürettebatın 1,5 günlük karantina sürecinin ardından, 19 Ocak'ta saat 13.15'te Uluslararası Uzay İstasyonu'na kenetlenmesi planlanıyor.

ÖZEL HATIRA PULU TASARLANDI
Türkiye Uzay Ajansı (TUA) ve PTT, Türkiye'nin ilk insanlı uzay misyonuna özel bir hatıra pulu ve zarf tasarladı.

Pul, Alper Gezeravcı'nın Türk bayrağını uzaya taşıyacağı bu önemli yolculuğu anmak için özel olarak hazırlandı. Pulun sol tarafında, içerisinde 100. Yıl ve Türkiye Uzay Ajansı logosunu içeren, tarihi temsil eden 8 köşeli Selçuklu Yıldızı yer alıyor. Yanında, omzunda Türk bayrağı ile Türkiye'nin ilk astronotu Gezeravcı'nın silüeti bulunuyor. Pulun etrafında ise tarihteki 16 Türk Devleti'ne ithafen konumlanan 16 yıldız yer alıyor.

13 BİLİMSEL DENEY GERÇEKLEŞTİRİLECEK
Gezeravcı’nın biyoloji, tıp, malzeme bilimi ve genetik gibi alanlarda gerçekleştireceği 13 deneyin arasında Muş Bilim ve Sanat Merkezi öğrencilerinin hazırladığı ‘Propolisin Anti Bakteriyel Etkisi (PRANET)’ isimli deney de olacak. Milli Eğitim Bakanlığı’ndan (MEB) seçilen tek deney olan PRANET ile çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılan ve arılar tarafından üretilen propolis maddesinin koruyucu özelliği uzayda test edilecek. Ayrıca propolisin bakteriler üzerindeki etkisi araştırılacak.

YENİ HASTALIKLAR VE TEDAVİLERİ ARAŞTIRILACAK
Ankara Üniversitesi tarafından hazırlanan ‘METABOLOM’ deneyinde de uzay koşullarının insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri araştırılacak ve bu etkilerin azaltılmasına yönelik olarak astronot Gezeravcı’nın metabolizmasında gerçekleşen fizyolojik ve biyokimsal değişimler raporlanacak. Bu çalışmayla ayrıca dünyada var olan hastalıklar için yeni tedavilerin ve önleyici tedbirlerin geliştirilmesi hedefleniyor.

OKSİJEN ÜRETİLECEK!
Uzayda yapılacak 13 deneyden biri olan ‘UzMAn’, Boğaziçi Üniversitesi tarafından hazırlandı. Bu deneyde uzaydaki karbondioksitin oksijene çevrilmesi amaçlanıyor. Proje ile dünyada zorlu koşullara adapte olan mikroalg türlerinin yerçekimsiz koşullar altında büyüme ve dayanıklılık testlerinin gerçekleştirilmesi, metabolik değişikliklerinin incelenmesi, karbondioksit yakalama performanslarının ve oksijen üretim kabiliyetlerinin belirlenmesi hedefleniyor.

UZAY YOLCULARI İÇİN GIDA TESTİ
Yıldız Teknik Üniversitesi tarafından hazırlanan ve 13 deney arasına giren ‘ALGALSPACE’ projesinde ise kolay yetiştirilebilen ve besin içeriğince zengin olan mikroalgler, uzay yolcuları için gıda olarak kullanılabilecek.

UÇUŞ PROGRAMI AÇIKLANDI
Ax-3 (Axiom Mission 3) mürettebatı, ABD ve İspanya’yı temsilen misyon lideri Michael López-Alegría, Türkiye’den Alper Gezeravcı, İtalyan Hava Kuvvetlerinden Pilot Walter Villadei ve Avrupa Uzay Ajansı adına katılan İsveçli Marcus Wandt’tan oluşuyor.

Yaklaşık 14 gün sürmesi beklenen uçuş, Axiom Space tarafından gerçekleştirilecek ve bir Crew Dragon uzay aracı kullanılacak. Uzay aracı Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’nde bulunan Fırlatma Kompleksi 39A’dan kalkarak Uluslararası Uzay İstasyonu’na ulaşacak. Görev tamamlandığında ise okyanusa düşecek.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, 9 Ocak’ta gerçekleştirilmesi planlanan Ax3 misyonunun, olumsuz hava koşulları ve SpaceX planlamalarındaki değişiklik nedeniyle 17 Ocak 2024’e ertelendiğini açıklamıştı.

HANGİ DENEYLER YAPILACAK
1- Uzay İçin yeni Alaşımlar (UYNA) - TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM)
2- Katı Fazdaki Parçacıkların Bir Akışkan İçindeki Dinamiğine Yerçekimsiz Ortam Etkisi (gMETAL) - TÜBİTAK MAM
3- Uzay Görevleri için Mikroalgal Yaşam Destek Üniteleri (UzMAn) - Boğaziçi Üniversitesi
4- Ekstrem Halofit olan Schrenkiella Parvula’nın Tuz Stresine Verdiği Yanıtların Uzay Ortamında Araştırılması (EXTREMOPHYTE) - Ege Üniversitesi
5- Uzay Görevlerinde Bulunan Astronotların Metabolom / Transkriptomlarındaki Değişimlerin Analizi ve Ulusal Omik Veri Setlerinin Oluşturulması (METABOLOM) - Ankara Üniversitesi
6- Uzay Misyonuna Katılan Bireylerde Radyasyona Maruz Kalmanın Kanser İçin Öncül Lezyonlar Olan Periferik Kandaki Miyeloid-Kökenli Baskılayıcı Hücrelere Etkisinin İncelenmesi (MİYELOİD) - Hacettepe Üniversitesi
7- Mikroyerçekimi İlişkili Genetik Bilim Misyonu (MESSAGE) - Üsküdar Üniversitesi
8- Uzay Koşullarında Antarktika ve Ilıman Mikroalg Yetiştiriciliğinin Karşılaştırmalı Bir Çalışması (ALGALSPACE) - Yıldız Teknik Üniversitesi
9- Mikro Yerçekimi Altında Bitkilerde CRISPR Gen Düzenleme Verimliliğinin Araştırılması (CRISPR – GEM) - Yıldız Teknik Üniversitesi
10- Propolisin Anti bakteriyel Etkisi (PRANET) - Muş Bilim ve Sanat Merkezi
11- Uzayda Yaşamaya Karşı Oluşan Hayati Tepkimelerin Vokal Kord Kaynaklı Değişimler İle Tespiti Ve Düşük Yerçekimsizliğin Sebep Olduğu Rahatsızlıkların Ses Frekansları İle Tanımlanması (VOKALKORD) - Haliç Üniversitesi
12- Solunum Sistemi Fizyolojisi İçerisinde Yapay Zeka Desteği İle Verilen Havanın Oksijen Seviyesini Hesaplayarak Düşük Yer Çekiminin Sebep Olduğu Rahatsızlıkların Tanımlanması - (OKSİJEN SATURASYONU) - Nişantaşı Üniversitesi
13) Mikro Yerçekimi Ortamında Kurşunsuz Lehimleme Araştırması (MİYOKA) - TÜBİTAK UZAY

ALPER GEZERAVCI KİMDİR?
Hava Harp Okulu’ndan elektronik mühendisi olarak mezun olan Alper Gezeravcı, daha sonra ABD Hava Kuvvetleri Teknoloji Enstitüsü’nde harekât araştırması bölümünde yüksek lisans yaptı. Alper Gezeravcı, 21 yıl boyunca Hava Kuvvetleri’nde önemli görevlerde bulundu.