İnternetteki gıda takviyesi tavsiyelerine kanmayın!

Son yıllarda sağlıklı yaşam arayışındaki kişiler arasında gıda takviyelerinin popülaritesi hızla artıyor. Sosyal medyada influencerlar tarafından tanıtılan bu ürünler, vitamin ve mineral eksikliklerini gidermekten cilt sağlığını iyileştirmeye kadar birçok fayda vaat ediyor.

Ancak, bu tür ürünlerin tanıtımları bilinçsiz kullanım risklerini de beraberinde getiriyor. Yanlış ya da gereksiz şekilde kullanılan takviyeler, vücuda fayda sağlamaktansa ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor.

Sosyal medya üzerinden pazarlanan ürünlerin içeriklerinin ve etkilerinin bilimsel bir temele dayanıp dayanmadığı ise genellikle belirsiz. Uzmanlar, gıda takviyelerini kullanmadan önce mutlaka bir sağlık profesyoneline danışılmasını öneriyor.

Gıda takviyesi kullanımının son yıllarda önemli ölçüde arttığını belirten Diyetisyen Berrin Bayraktar, bu artışın sosyal, ekonomik ve kültürel faktörlere dayalı olarak çok yönlü bir durum oluşturduğunu ifade etti. Bayraktar, konuya dair şunları söyledi:

“Modern toplumlarda kalp hastalıkları, diyabet, obezite ve kanser gibi hastalıkların yaygınlaşması, insanların sağlıklarına daha fazla özen göstermesine yol açtı. Ayrıca, özellikle 30’lu yaşlardan sonra bireyler, yaşlanma sürecine daha fazla odaklanmaya başladı. Pandemi döneminde ise insanlar, bağışıklık sistemlerini güçlendirerek sağlıklı kalmak ve enfeksiyonlardan korunmak istediler. Bu dönemde C vitamini, çinko, D vitamini ve probiyotik takviyeleri özellikle rağbet gördü.”

Diyetisyen Bayraktar, yaşam tarzı değişiklikleri, yoğun çalışma temposu ve zaman kısıtlamaları nedeniyle beslenme eksikliklerinin arttığını ve bunun sonucunda insanların besin takviyelerine yöneldiğini belirtiyor. Bayraktar, bu durumun beslenme alışkanlıklarıyla da doğrudan ilişkili olduğunu vurguluyor: “Vegan ve vejetaryen beslenme tarzlarının sosyal medyada yayılmaya başlaması, bu tür diyetlere olan ilgiyi artırdı. Bu beslenme biçimlerine geçiş yapan bireylerde vitamin ve mineral eksiklikleri oluştu ve bu eksiklikleri tamamlamak amacıyla besin takviyeleri kullanılmaya başlandı.”

Spor ve fitness sektöründeki büyümenin de besin takviyesi kullanımındaki artışın bir diğer nedeni olduğunu söyleyen Diyetisyen Bayraktar, “Kas gelişimini desteklemek, vücuda enerji sağlamak ve kas iyileşmesini hızlandırmak amacıyla protein tozları, amino asitler ve performans artırıcı takviyeler spor yapanlar arasında daha yaygın hale geldi.”

Gıda takviyelerine olan ilginin son yıllarda hızla artmasının önemli sebeplerinden biri sosyal medyanın etkisi. Diyetisyen Bayraktar, sosyal medyanın insanların bilgiye daha hızlı erişmesini sağladığını belirtiyor ve devam ediyor:

"Influencer'lar, kişisel sağlık deneyimlerini paylaşarak takipçilerini belirli gıda takviyelerine yönlendirdi. Takipçilerine daha enerjik hissetmek, daha sağlıklı olmak veya daha iyi bir cilde sahip olmak için takviyeler kullanmalarını önerdiler. Bu tür tavsiyeler sosyal medya sayesinde hızla yayıldı. Gıda takviyelerinin nasıl kullanılacağı hakkında sayısız içerik üretildi ve bu da takviyelere olan ilgiyi artırdı. Ayrıca, online satış kanallarının artması ve pazarın büyümesi de bu süreci hızlandırdı."

Sosyal Medyadaki Öneriler Ne Kadar Güvenilir?

Sosyal medyada gıda takviyesi kullanımına dair öneriler güvenilir mi? Diyetisyen Bayraktar, bu konuda şu uyarılarda bulunuyor:

"Sosyal medyadaki gıda takviyesi önerileri her zaman doğru ve herkes için uygun olmayabiliyor. Bu kişiler, geniş kitlelere hitap ediyor ancak tek bir ürün üzerinden tavsiyelerde bulunuyorlar. Ancak her yaşa, duruma veya kişisel ihtiyaçlara uygun dozaj ve kullanım şekli hakkında kesin bilgiler verilemiyor. Bu takviye tavsiyeleri bazen kişisel deneyimlere dayalı olabilir veya bilimsel temele dayanmıyor olabilir. Aynı zamanda sosyal medya önerileri, pazarlama stratejileriyle de yönlendirilmiş olabilir."

Bayraktar, bilinçsiz takviye kullanımının sağlık sorunlarına yol açabileceğine dikkat çekiyor: "Hangi takviye olursa olsun, bu tür ürünlerin kullanılmadan önce bir sağlık profesyoneline danışılması gerekmektedir. İnsanların sağlık durumu, yaşam tarzları ve genetik özellikleri farklıdır, bu nedenle bir kişi için faydalı olan bir takviye başka bir kişi için zararlı olabilir. Özellikle 'mucizevi' diye nitelendirilen takviyelerden kaçınılmalıdır."

Bilinçsiz Kullanımın Zararları

Diyetisyen Bayraktar, gıda takviyelerinin bilinçsiz kullanımı sonucunda oluşabilecek sağlık problemlerine dikkat çekiyor. Alerjik reaksiyonlar ve sindirim sorunlarının en yaygın problemlere örnek olduğunu ifade eden Bayraktar, şunları ekliyor:

"Özellikle bazı vitamin ve minerallerin aşırı dozda kullanımı toksik etkilere yol açabiliyor. A, D, E ve K vitaminleri, yağda çözüldükleri için vücutta birikir ve böbreklerde veya karaciğerde yetmezliğe neden olabilir. Örneğin, D vitamini fazlası kemiklerde veya böbreklerde kalsiyum birikimine yol açabilir. Demir de dozajına dikkat edilmesi gereken bir mineraldir."

Bayraktar, C vitamini gibi suyla çözünür vitaminlerin yüksek dozda kullanımının böbrek taşı oluşturabileceğini belirtiyor ve antibiyotikle birlikte yanlış probiyotik kullanımının tedavi etkinliğini azaltabileceğine dikkat çekiyor. Ayrıca, aşırı probiyotik kullanımı bağırsak florasında dengesizlik yaratabilir ve sindirim problemleri ortaya çıkarabilir. Kan sulandırıcı ilaçlarla birlikte takviye kullanımı ise kanama riskini artırabilir.

Sonuç olarak, Diyetisyen Bayraktar, gıda takviyelerinin yanlış kullanımı ile ilgili ciddi sağlık sorunları ve organ hasarları yaşanabileceğini vurguluyor.

Gıda takviyelerinin yalnızca belirli sağlık problemleri, beslenme eksiklikleri veya yaşam tarzı koşullarına bağlı olarak kullanılmasının gerektiğini belirten Diyetisyen Bayraktar, dengeli ve çeşitli bir diyetin sağlıklı yaşam için en önemli unsur olduğuna dikkat çekiyor. Bayraktar, şu uyarıyı yapıyor:

"Yeterli ve dengeli beslenen bir bireyin ek bir vitamin veya mineral takviyesine ihtiyacı olmayacaktır. Ancak bu beslenme planının, bir uzman tarafından düzenlenmesi gerektiğini unutmamalıyız. Gıda takviyeleri, dengeli bir diyeti tamamlayıcı bir araç olarak kullanılmalıdır; bir diyetin yerini alamaz. Bu takviyeler yalnızca besin eksikliklerini gidermek veya belirli sağlık sorunları için destek sağlamak amacıyla kullanılmalı ve mutlaka bir sağlık profesyonelinin gözetiminde alınmalıdır."