SARAYÖNÜ DİNİ YAPILARI; Kurşunlu Camii

Konya İli, Sarayönü İlçesi, Kurşunlu Mahallesi, Kanuni Caddesi’nde yer alan eser, Vakıflar Genel Müdürlüğü mülkiyetinde olup, Konya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 03.06.1988 tarihinde tescil edilerek koruma altına alınmıştır.

Dikdörtgen planlı cami, arazi şartlarına uygun olarak yapılmıştır. Caminin üst örtüsü sonradan kırma çatı ile koruma altına alınmıştır. Beden duvarları kâgir olan yapı dönem dönem onarım geçirmiştir.

Yapının kitabesinde geçen 1875 tarihinde inşa edildiği ve 1987’de bir yangın geçirdiği bilinmektedir. Yapıya kademeli olarak bulunduğu arazi şartlarına göre yapılan merdivenlerle çıkılmaktadır. Yapının doğu cephesinde bulunan harime giriş kapısına sonradan yapılan rüzgârlık bölümü ile ulaşılmaktadır.

Doğu cephede iki büyük, kuzey cephede bir büyük bir küçük, batı cephede iki büyük iki küçük, güney cephede ise iki küçük pencere yer almaktadır. Pencereler ahşap çerçeveli, dikdörtgen formlu üçgen alınlıklı olarak yapılmakla beraber genellikle küçük pencereler tepe pencereleri şeklindedir.

Yapının kuzey duvarının doğu tarafı yaklaşık 7.00 m genişliğinde 3.50 m deriniliğinde dışarıya çıkıntı yapmaktadır. Yapının dış beden duvarları sonradan sıvanarak boyanmıştır. Ayrıca giriş bölümü yanında bir de sadaka taşı olabileceğini düşündüğümüz silindirik formlu bir taş bulunmaktadır. Yapının kuzeydoğusunda bulunan minaresi kötü durumdadır.

Tek şerefeli tuğla minaresinin özellikle şerefe ve gövdesinde kopmalar başlamıştır. Harim mihrap duvarına dik olarak uzanan dört sıra ahşap direklere beş sahına ayrılmaktadır.

Dışarıya çıkıntı yapan kuzey cephenin doğu tarafındaki iki sırada dörder ahşap direk varken, batı tarafta iki sırada üçer ahşap direk vardır. Kuzey ve güneydeki ahşap direkler duvara bitişik olarak yapılmıştır.

Ahşap direklerin alt bölümleri sonradan nemden korumak için lambri ile kaplanarak sonradan yağlı boya ile üstleri boyanmıştır.

Ahşap direklerin üzerine yassı formlu yastıklar ile bunun üzerine kuzey-güney yönünde ana kirişler, bunun da üzerine doğu-batı yönünde tali kirişler oturmaktadır. Yapının mahfil katı kuzey cephenin sadece çıkıntı yapan bölümünde yer alır ve korkulukları ahşap çıtaların birleşmesiyle kapalı ve saçaklı olarak yapılmıştır.

Kıble duvarı ortasındaki mihrabı da yarım daire formlu nişli ve dikdörtgen formludur. Nişin bitkisel süslemeli yuvarlak kemeri ile niş etrafını saran bitkisel ve geometrik süslemeli bordürleri dikkat çekmektedir.

Tepeliği yarım daire formlu bitkisel süslemelidir ve kenarlarında minareleri vardır. Güneybatı köşede yer alan minber ise bitkisel ve geometrik süslemeli aynalık ve korkuluğu ile külahlı köşkü bulunmaktadır. Vaaz kürsüsü ise yenilenmiştir.

***

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ YAYINLARI: 8

TARİH, KÜLTÜR, SANAT, TURİZM VE TARIM AÇISINDAN ULUSLARARASI SARAYÖNÜ SEMPOZYUMU (24-26 EKİM 2014 KONYA) BİLDİRİ KİTABI

Ali BORAN * * Prof. Dr., Selçuk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü-Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı e-mail: [email protected]

Şengül BAYAR ** ** Sanat Tarihçisi, Konya Büyükşehir Belediyesi, Koruma Uygulama ve Denetim Bürosu - Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Öğrencisi, email: [email protected]