İktidarın oy kaybına rağmen muhalefet milletvekili sayısını artıramadı

Konya’da 14 Mayıs seçimlerinin ardından AK Parti yaklaşık yüzde 12, Cumhurbaşkanı Erdoğan ise  yaklaşık yüzde  6 oy kaybetti. İktidarın oy kaybına rağmen muhalefet milletvekili sayısını artıramadı. Siyaset Bilimci Selman Uçar, iktidarın oy kaybına rağmen muhalefetin milletvekili sayısını artıramamasının nedenini Türkiye’deki birçok olumsuzluğa rağmen seçmene alternatif yaratamamış olmasına bağlıyor.

İktidarın oy deposu olarak gördüğü Konya’da 14 Mayıs seçimlerinin ardından hem AK Parti hem de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın oylarında düşüş yaşandı. AK Parti, 14 Mayıs seçimlerinde Konya'da, 2018 seçimlerine göre yaklaşık yüzde 12 oy kaybederken, Cumhurbaşkanı Erdoğan ise yaklaşık yüzde 6 oy kaybetti.

AK Parti 2018 seçimlerinde yüzde 59,5 oy alarak meclise 10 milletvekili gönderirken 14 Mayıs seçimlerinde yüzde 47.9 oy ile meclise 9 vekil gönderebildi.

CHP ise 2018 seçimlerinde yüzde 9.7 oy alırken 14 Mayıs seçimlerinde Gelecek, DEVA ve Saadet Partisi’ni de desteğiyle yüzde 13.6 oy aldı ve meclise 2 vekil gönderdi. Konya’da MHP ise 2 olan milletvekili sayısını korurken, ilk kez seçimlere giren Yeniden Refah Partisi ve İYİ Parti 1'er milletvekili çıkardı.

Öte yandan 2018 genel seçimlerinde Cumhurbaşkanı Adayı Muharrem İnce Konya’da yüzde 13, 67 oy alırken,  14 Mayıs seçimlerinde ise Kemal Kılıçdaroğlu 23,92 oranında oy aldı.

DEVA Partisi’nde Selçuklu İlçe Başkanlığı ve İl Teşkilat Başkanlığı görevlerini yürüttükten sonra partisinden istifa eden Siyaset Bilimci ve Avukat Selman Uçar, 14 Mayıs seçimlerinin ardından sorularımızı yanıtlayarak kentte oluşan tabloyu değerlendirdi.

1-) 2018 Genel seçimlerine göre Konya'da hem Cumhurbaşkanı Erdoğan hem de AK Parti’nin oylarında bir erime yaşandı. Bunun sebebini neye bağlıyorsunuz?

Her ne kadar AK Parti’nin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın oylarında 2018 yılına göre bir erime yaşandığı gözlemlense de; 5 yıllık süreç içerisinde yaşanılan ekonomik kriz, başkanlık sisteminden sonra tek taraflı alınan kararların ülkenin yönetimine olumsuz etkisi, orta ve dar gelirli insanların refah seviyelerinin düşmesi, yanlış sığınmacı politikasının izlenmesi, adalet ve liyakatte gözle görülür bir olumsuzluğun gözlemlenmesi, eğitim seviyesinde sınıf farkının belirgin bir şekilde ortaya çıkarılması hallerini düşündüğümüzde alınan oy oranın çok daha aşağı seviyelerde olması gerekirken halen AK Parti’nin ve Cumhurbaşkanının bu oranlarda oy alması, AK Parti’nin başarısı olmasa da muhalefet kanadının bunca olumsuzluk karşısında seçmene alternatif yaratamadığının ve seçmeni çaresizliğe yönelttiğinin yani bir başarısızlığın sonucudur diye düşünüyorum.

2-) AK Parti'nin oylarında düşüş yaşanmasına rağmen muhalefetin kazandığı milletvekili sayısında bir değişim olmadı. Size göre muhalefet vekil sayısını neden artıramadı?

Her ne kadar AK Parti oylarında bir düşüş yaşansa da ittifaklar açısından milletvekili sayılarında esaslı bir değişiklik yaşanmadı. Seçmenler AKP ye oy vermese dahi diğer Cumhur İttifakı partilerine yöneldiler. Bu da meclis aritmetiğinde bir değişikliğe yol açmadı. Yani seçmenin alternatif aradığını ama çareyi yine Cumhur İttifakı’nda bulduğunu görüyoruz. Bunu da millet ittifakı mensuplarına sormak lazım.’ Daha çok milletvekili çıkartacağız, meclisin üstünlüğünü sağlayacağız’ düşüncesiyle yola çıkan ve oy olarak aşağı seviyede olan partilerin logosuyla seçime girmemesi yönünde karar alarak yeri geldiğinde tabandaki teşkilatları dahi görmezden gelen millet ittifakı acaba nerede hata yaptı bir sorgulaması lazım. Kanaatimce seçmenin duygularını, taleplerini matematikten yola çıkarak hesap edemezsiniz.

3- Kılıçdaroğlu, bu seçimlerde 2018 genel seçimlerinde Cumhurbaşkanı Adayı olan Muharrem İnce'ye göre Konya’da daha yüksek oy aldı. Kılıçdaroğlu'nun oyunu yükseltmesinin sebebini neye bağlıyorsunuz?

Kılıçdaroğlu 2018 genel seçimlerine göre sayın inceye oranla daha yüksek oy almış ise de, bunun en büyük sebebi 2018 yılında her parti kendi adayını çıkartırken bu seçimde Tayyip Erdoğan ve Kılıçdaroğlu karşı karşıya gelmiştir desek daha doğru olur. Yani seçimi kişilerin özelinden çıkarak değişim isteyenler ve istemeyenler olarak sınıflandırmamız daha doğru olur. Yani bu da 2018 yılına göre değişim isteyenlerin oy oranında bir artış olduğunu gösteriyor.

4-) İYİ Parti'de Konya'da beklediği oyu alamadı. Sağ muhafazakar seçmenin yoğunlukta olduğu Konya'da İYİ Parti'deki bu düşüşü neye bağlıyorsunuz?

Sayın Akşener’in kanaatince Kılıçdaroğlu’nun adaylığından sonra masadan kısa süreli ayrılması tabanın ve teşkilatların talepleri ile doğru orantılıydı. Sonra şartlar değişti tekrar masaya döndü ama sonuçta tabanda veya seçmende Kılıçdaroğlu’nun adaylığından dolayı bir kırılma yaşandı. Bu da doğal olarak oylara yansıdı ve İYİ Parti beklenenden çok daha aşağı bir oy aldı. Özellikle Konya gibi sağ muhafazakar seçmenlerin alternatif partisi İYİ Parti’yken Kılıçdaroğlu’nun adaylığından sonra bu seçmenin tamamını muhafaza etmek mümkün olmadı. Eminim ki teşkilatların talepleriyle doğru orantılı bir aday çıkmış olsaydı bu en çok İYİ Parti’ye yansıyacak ve belki çok daha farklı bir senaryoyu konuşuyor olacaktık.

5-) İYİ Parti'nin Konya'da Kemal Kılıçdaroğlu için ciddi bir çalışma yürüttüğünü düşünüyor musunuz?

Cumhurbaşkanlığı hususunda tabanın beklentisi tam olarak karşılanamayınca bu oylarda kırılmaya yol açtığı gibi seçim çalışmalarında da teşkilatların konsantrasyonunun tam olarak sağlanamadığı kanaatindeyim.

6-) Cumhurbaşkanı adayları Kemal Kılıçdaroğlu ve Erdoğan'ın 2. Turda Konya'daki oy dağılımı nasıl olur? Muhalefet oyunu yükseltir mi? Muhalefetin Konya'da oyunu yükseltmesi için ne yapması gerekiyor?

Seçim sonuçta YSK’nın da yayınladığı kararla 2.tura kaldı. 2.turda da Konya açısından 1.turdan çok daha farklı veya değişken sonuçların çıkacağı kanaatinde değilim. Tahminim yine benzer oy oranları Konya’da çıkacaktır. Muhalefetin Konya özelinde oyunu yükseltmesinin hukuken ve fiilen tek bir yol var o da Kılıçdaroğlu’nun adaylıktan çekilmesi halidir. Bunu beklemek tabi ki imkânsız ama hukukun izin verdiği tek yol olarak söylüyorum bunu. Onun dışında Konya’da hangi söylemde bulunursanız bulunup vatandaşın Kılıçdaroğlu’na bakışı değişmeyecektir.

7-) Konyalı seçmenin oy tercihlerinde belirleyici etmenler neler?

Konyalı seçmen açısından baktığımızda özellikle orta ve alt gelirli insanların yoğun olduğu bir seçmen tablosu olmasına ve son 5 yılda ülkede yaşanılan sorunlardan en çok etkilenen kesim olmasına rağmen mevcut cumhurbaşkanına en çok oyu veren iller arasında yer alması, Konyalı seçmen açısından ülke yönetimi açısından önemli olanın ekonomik kriz değil milli ve dini duyguların olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

(Mücahit Enes TURBİL)