O hastalığa dikkat! En çok Y kuşağında görülüyor

2019 yılında bütün dünyayı saran Covid-19 pandemisiyle yaygınlaşan uzaktan çalışma sistemi, sağlık sorunlarını da beraberinde getirdi. Uzmanlar, çağımızın önemli hastalıklarından birinin özellikle 60 saatten fazla masa başında oturmak zorunda kalan Y kuşağında rastlandığına dikkat çekti.

Colorado Boulder Üniversitesi ve California Riverside Üniversitesi'nin yaptığı bir araştırmaya göre, uzun işe gidiş gelişler, zoom'la yapılan iş toplantıları ve yayın yapıp kaydırmayla geçen akşamlar nedeniyle Y kuşağı artık haftada 60 saatten fazla oturarak vakit geçiriyor. Bu durum, uzun süre oturmak zorunda kalanların potansiyel olarak kalp hastalığı riskini artırdığını, diğer yaşlanma belirtilerini hızlandırdığını ortaya çıkardı.

1.000'den fazla kişiyi kapsayan çalışma, genç yetişkinlerde uzun süre oturmanın kolesterol ve vücut kitle indeksi (VKİ) gibi sağlık ölçütlerini nasıl etkilediğini inceleyen ilk çalışmalar arasında yer alıyor.

EGZERSİZ KOLTUKTAKİ ZAMANIN TEHLİKELERİNİ DENGELEMİYOR

Günde yaklaşık 20 dakika orta düzeyde egzersiz yapmak gibi önerilen minimum fiziksel aktivite yönergelerinin karşılanmasının, uyanık geçirilen saatlerin çoğunu koltukta geçirmenin tehlikelerini dengelemek için yeterli olmadığı görüldü.

Psikoloji ve Sinirbilim Bölümü ile Davranışsal Genetik Enstitüsü'nde profesör olan Chandra Reynolds, "Araştırmamız, gün boyunca daha az oturmanın, daha yoğun egzersiz yapmanın veya her ikisinin bir kombinasyonunun erken yetişkinlikte erken yaşlanma riskini azaltmak için gerekli olabileceğini öne sürüyor" dedi.

PLOS One dergisinde yayımlanan araştırma için Reynolds ve Genetik, Genomik ve Biyoenformatik Bölümü'nde doktora adayı olan Ryan Bruellman ile birlikte çalıştı. COVID salgınından sonra Bruellman, kendisinin ve kendi yaşındaki diğer insanların daha fazla oturduğunu fark etti. Sonuçlar hakkında daha fazla bilgi edinmeye koyuldu.

"Genç yetişkinler yaşlanmanın etkilerine karşı duyarsız olduklarını düşünme eğilimindedirler. 'Metabolizmam harika, 50'li veya 60'lı yaşlarıma gelene kadar endişelenmeme gerek yok' diye düşünürler," dedi Bruellman. "Ancak hayatın bu kritik döneminde ne yaptığınız önemlidir."

UZUN SÜRE OTURMAK

Katılımcılar ortalama olarak günde yaklaşık 9 saat oturduklarını, bazılarının 16 saate kadar oturduğunu bildirdiler. Haftada ortalama 80 ila 160 dakika arasında orta düzeyde fiziksel aktivite ve haftada 135 dakikadan az yoğun egzersiz yaptıklarını bildirdiler. Yazarlar, bu sonuçların Colorado'nun aktif yaşam tarzı nedeniyle ulusal ortalamalardan muhtemelen daha iyi olduğunu belirtiyorlar.

KİŞİ NE KADAR ÇOK OTURURSA O KADAR YAŞLI GÖRÜNÜYOR

Araştırmacılar kalp ve metabolik yaşlanmanın iki temel ölçüsüne baktılar: toplam kolesterol/ yüksek yoğunluklu lipoprotein ve vücut kitle indeksi (VKİ). Çalışma, esasen, kişi ne kadar çok oturursa, o kadar yaşlı göründüğünü buldu. Uzun bir oturma gününün üzerine biraz orta düzeyde aktivite eklemek, bu etkileri dengelemek için pek bir şey yapmadı.

Yazarlar, günde 8,5 saat oturan ve mevcut egzersiz önerilerinde veya altında performans gösteren genç yetişkinlerin, kardiyovasküler ve metabolik hastalıklar açısından "orta ila yüksek risk" kategorisine girebileceğini söyledi.

"İşten sonra kısa bir yürüyüş yapmak yeterli olmayabilir," dedi Reynolds. "Bu yaşla birlikte giderek daha belirgin hale gelse de erken yetişkinlikte bile ilişkilerin ortaya çıktığını gösteriyoruz."

YOĞUN AKTİVİTELER BİLE YETERSİZ KALIYOR

Örneğin, günde 30 dakika yoğun egzersiz yapanların (koşu veya bisiklete binme gibi) kolesterol ve BMI ölçümleri, kendileri kadar oturan ancak egzersiz yapmayan, kendilerinden 5 ila 10 yaş daha genç bireylerin ölçümleriyle aynıydı. Ancak araştırmada, yoğun aktivitelerin bile uzun süreli oturmanın olumsuz etkilerini tam anlamıyla ortadan kaldıramadığı sonucuna varıldı.

Özdeş ikizler, genlerinin %100'ünü paylaştıkları için özellikle incelemeye değerdir; bu sayede farklı sağlık sonuçlarına yol açabilecek genetik faktörleri eleyip yaşam tarzı farklılıklarına odaklanmak daha kolay hale gelir.

Araştırmacılar, farklı oturma ve fiziksel aktivite alışkanlıklarına sahip ikizlerin bir alt kümesini incelediklerinde, oturmayı egzersizle değiştirmenin, tüm gün oturmaya egzersiz eklemekten daha iyi kolesterolü iyileştirdiğini buldular.

NASIL ÖNLEM ALINIR?

Araştırmacılar, sonuç olarak her ikisini de yapmaya çalışmamız gerektiğini söylüyor. Ayakta durma masası kullanın, molalar verin ve iş yerinde oturma süresini azaltmak için yürüyüş toplantıları düzenleyin. Mümkünse, günde en az 30 dakika nefesinizi kesecek bir şey yapın veya "hafta sonu savaşçısı" olun, yapabildiğinizden daha uzun, yoğun egzersizler yapın, diyor Bruellman.

Bu arada Reynolds, genç yetişkinleri geleceklerini şekillendirebilecek adımları şimdi atmaya teşvik ediyor: "Uzun vadede sağlığa fayda sağlayacak alışkanlıklar edinmenin zamanı geldi."