Türk profesörden tarihe geçecek buluş: Organ nakli tarihe karışıyor

Almanya’da Türk bilim insanı Prof. Dr. Ali Ertürk, dünyada ses getirecek çalışmasını dünya kamuoyuyla paylaştı. Ertürk, “Artık yedek organ üretmek mümkün” dedi.

Almanya’da Helmholtz Doku Mühendisliği ve Rejeneratif Tıp Enstitüsü Direktörü ve Genetik ve Nörobilim Uzmanı olarak görev yapan Prof. Dr. Ali Ertürk ve ekibi, 'DISCO Transparency' adlı özel bir teknik geliştirerek, deney faresi gibi memeli hayvanların ve insan organ ve dokularının tamamını "şeffaflaştırarak", gerçekleriyle aynı olan "dijital haritalarını" oluşturdu. Çalışma, Science dergisinin “2023'ün En İyi Bilim Fotoğrafları" kategorisinde de ödül aldı.

Prof. Dr. Ertürk'ün yöntemi ile biyolojik dokular “süper transparan" yapılarak, hücre düzeyindeki tüm ayrıntılarıyla, üç boyutlu lazer mikroskopları aracılığıyla, dijital ortama aktarılıyor. Bu sayede, tıp araştırmalarında preklinik aşamada gereken “canlı hayvan deneyleri" yerine, yapay zeka destekli “dijital deneyler" yapılacak. Bu da klinik öncesi araştırmaların süresini yüzde 90 oranında azaltacak.

ORGANLAR ŞEFFAFLAŞTIRILARAK DİJİTAL HARİTASI ÇIKARILDI
Prof. Dr. Ertürk, bir farenin tüm vücut dijital haritasını çıkarmak için kullandıkları verinin, 65 milyon kitap, 3 bin Wikipedia veya dünyanın en gelişmiş yapay zeka platformu Chatp GP-4 ile eşit olduğunu belirtti. Bu teknik sayesinde biyopsiler de artık üç boyutlu olarak görüntülenebiliyor.
Prof. Dr. Ali Ertürk, tıp ve biyoteknoloji alanında dünyada eşi olmayan bir çalışmaya imza attı.

Prof. Dr. Ertürk, kanser, Alzheimer, nörodejeneratif hastalıklar ve diyabet gibi henüz tam tedavisi bulunmayan hastalıkların nasıl işlediğini, ilaç ve tedavi geliştirmeyi, üç boyutlu organ üretmeyi amaçlayan geleceğin tıbbı için çok önemli olan doku ve organların dijital haritalandırılmasını başardı. Bu çalışma sayesinde, organ nakli gibi zorlu ve riskli işlemlerin gereksiz hale geleceğini söyledi.

Prof. Dr. Ertürk, ölü bir farenin vücudunu şeffaf yaparak, hücreler arasındaki iletişimi ortaya çıkaran bir yöntem geliştirdi. Bu yöntemle, beynin bazı bölgeleri de dahil olmak üzere, insan organ ve dokularının da dijital haritasını çıkardı.
Prof. Dr. Ertürk, son yarım asırda preklinik ve klinik araştırmalarda hücrelerin parçalarını incelemek için kullanılan mikroskopların yetersiz ve zaman alıcı olduğunu belirterek, “Deneyler için hayvan yetiştirmek, kullanmak, yeni bir ilaç geliştirmek 15 yıl sürebiliyor. Bu süreyi kısaltmanın tek yolu yapay zeka. Yapay zeka sayesinde, yıllar yerine milisaniyeler içinde deney yapabileceğiz" dedi.

İŞLEVİ AZALAN ORGANLAR İYİLEŞTİRİLECEK
Prof. Dr. Ertürk, vücudumuzdaki bozulmuş veya işlevini yitirmiş dokuların ve organların yerine yenilerini koyabileceğimizi söyledi.

Ertürk, “Adeta 'yedek parça' gibi. Bu amaçla geliştirdiğimiz haritalar çok kritik. Çünkü şu an en önemli projelerimizden biri de 3 boyutlu biyo-yazıcılarla bu haritaları hücre seviyesinde bir doku haline getirmek. Bu haritaları oluşturabilen dünyada tek olan bir araştırma ekibiyiz.

Pankreas, insülin salgılayan dokular, kalbin bazı bölümleri… Şimdilik kalbin tamamını basamıyoruz çünkü henüz uygun teknolojiler mevcut değil. O 3 boyutlu yazıcılar mühendislik açısından ilerledikçe, insan organlarının büyük kısımlarını, hatta organların kendilerini, gelecekte üretebileceğimize inanıyorum. Organ nakli de böylece tarih olabilir. Ya da yaşlandıkça işlevi azalan ama tamamen bitmeyen organların işlevlerini iyileştirebiliriz. Sanki arabamızı servise götürür gibi" dedi.