11 kişinin öldüğü anız yangınları tedbirleri gündeme getirdi

Diyarbakır ve Mardin sınırındaki köylerde önceki gün akşam 11 kişinin hayatını kaybettiği, 78 kişinin yaralandığı anız yangınları, yangınlarda alınması gereken önlemleri gündeme getirirken, anız yakmanın neden olduğu tehlikeler ve sonuçlar hakkında ciddi bir farkındalık oluşturdu.

Özellikle Anadolu’da hasat sonrası yakılan anızlar, kontrol altına alınamayan yangınlarla büyük kayıplara neden oluyor. Maddi hasarlara yol açarken, doğada canlıların yok olmasına da neden olan anız yangınları son olarak Diyarbakır ile Mardin sınırındaki köylerde büyük trajediye yol açtı.

Can kayıplarına neden olan Diyarbakır Mardin sınırındaki anız yangınları, alınması gereken tedbirleri gündeme taşıdı. Uzmanlar, anız yangınlarının nedenlerini, etkilerini ve önleyici tedbirleri açıkladı.

ANIZ YANGINLARININ NEDENLERİ:
Anız yakma geleneği: Ne yazık ki, birçok çiftçi hasattan sonra tarlalarındaki anızı yakma geleneğini sürdürmekte. Bu gelenek, kısa vadede toprağı gübreleme ve sonraki hasat için alanı hazırlama gibi bazı faydalar sağlayabilir. Ancak uzun vadede, toprak erozyonuna, hava kirliliğine ve yangın riskine yol açmakta.

İhmalkarlık: Bazı yangınlar, sigara izmaritleri, piknik ateşleri veya elektrik hatlarındaki kıvılcımlar gibi ihmal sonucu çıkmakta.
Bazı yangınların ise kasıtlı olarak çıkarıldığı da düşünülmekte.

UZMAN GÖRÜŞLERİ:
Prof. Dr. Muzaffer Denli, anız yakmanın çevreye ve küresel ısınmaya olan etkilerine dikkat çekerek, anızı yakmadan mekanik işlemlerle topraktan uzaklaştırmanın mümkün olduğunu dile getirdi.

Prof. Dr. Hayati Doğanay, anız yangınlarının toprak verimliliğini azalttığını, biyo çeşitliliği tehdit ettiğini ve iklim değişikliğine katkıda bulunduğunu belirtti. Doğanay, anız yangınlarının, özellikle yaz aylarında sıcaklık artışları ve kuraklık gibi iklimsel faktörlerle birleştiğinde, yangınların şiddetini ve yayılma hızını artırdığını vurguladı.

Yrd. Doç. Dr. Serkan Doğanay ise yangınların çıkış sebeplerinin belirlenmesindeki eksikliklerin ve deneyimli yangın işçisi sayısının azlığının, yangınlarla mücadelede karşılaşılan güncel sorunlar olduğunu ifade etti.
Prof. Dr. Ayşe Gül, anız yakmanın hem çevreye hem de insan sağlığına zarar veren bir uygulama olduğuna dikkat çekerek, bu geleneğin terk edilmesi ve anızların alternatif yöntemlerle değerlendirilmesi gerektiğine işaret etti.

Dr. Mehmet Ali Öztürk, “Anız yangınları, orman alanlarımızı da tehdit etmektedir. Bu yangınların önlenmesi için daha sıkı denetimler yapılması ve caydırıcı cezalar uygulanması gerekmektedir” dedi.
Uzman Kurtarıcı Ayşe Yılmaz ise anız yangınlarında ilk müdahalenin çok önemli olduğunu, yangını kontrol altına almak için hızlı ve etkin bir şekilde çalışılması gerektiğini söyledi.

BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR DOĞAL DENGENİN BOZULDUĞUNU GÖSTERİYOR
Bilimsel araştırmalar, anız yangınlarının toprak üstü canlılarına ve anız artıkları ile beslenen yaban hayvanlarına zarar verdiğini, doğal dengenin bozulmasına ve toprak yüzeyindeki verimli katmanın kaybedilmesine neden olduğunu gösteriyor.

TÜBİTAK tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Türkiye'de her yıl ortalama 50.000 anız yangını meydana geliyor.

Ege Üniversitesi tarafından yapılan bir başka araştırmaya göre, anız yakma sonucu atmosfere salınan sera gazları, küresel ısınmaya katkıda bulunuyor.
Ulusal Hava Kirliliği İzleme Merkezi'nin verilerine göre, anız yangınları hava kirliliğinin önemli bir kaynağı.

Diyarbakır ve Mardin'deki anız yangınları, bu bilimsel bulgular ışığında değerlendirildiğinde, yangınların önlenmesi ve etkilerinin azaltılması için daha etkin stratejilerin ve politikaların geliştirilmesi gerektiğini ortaya koymakta. Bu tür yangınlar, sadece yerel bir sorun olmanın ötesinde, ulusal ve küresel düzeyde ciddi çevresel ve sosyal sonuçlara sahip olabilir.

MADDİ VE MANEVİ KAYIPLARA NEDEN OLUYOR
Anız yangınlarının etkileri şöyle açıklandı:

Can kaybı ve yaralanmalar: Son Diyarbakır ve Mardin yangınlarında olduğu gibi, anız yangınları can kaybına ve yaralanmalara yol açabilmekte.

Maddi kayıplar: Yangınlar, tarlaları, evleri ve diğer binaları tahrip ederek maddi kayıplara yol açmakta.

Çevre kirliliği: Yangınlar, atmosfere duman ve sera gazları salarak hava kirliliğine yol açmakta.

Toprak erozyonu: Anız yakma, toprağın üst katmanını yok ederek toprak erozyonuna yol açmakta.

ALINACAK TEDBİRLER:
Anız yangınlarının önlenmesi için şunlar yapılmalıdır:

Anız yakma geleneğinin terk edilmesi: Çiftçilere anız yakmanın zararları ve alternatif yöntemler hakkında bilinçlendirme çalışmaları yapılmalıdır.

Sıkı denetimler: Yangın riskli bölgelerde daha sıkı denetimler yapılmalı ve ihmal veya kasıtlı yangın çıkaranlara caydırıcı cezalar uygulanmalıdır.

Ormancılık faaliyetlerinin desteklenmesi: Orman alanlarının korunması ve genişletilmesi, yangın riskini azaltmaya yardımcı olacak.

Yangın söndürme ekipmanlarının modernize edilmesi: Yangın söndürme ekipmanlarının modernize edilmesi ve daha hızlı müdahale imkanı sağlanması gerekmekte.