Sağlıklı kemikler, güçlü bir gelecek için anahtar

Doç. Dr. Didem Sezgin Özcan, kemiklerin vücudun temel yapı taşı ve organları koruma işlevi gördüğünü belirterek, genellikle ihmal edilen kemik sağlığının, ilerleyen yaşlarda osteoporoz gibi ciddi sorunlara yol açabileceğine dikkat çekti.

Vücuttaki organları koruyan ve hareket üzerinde büyük etkisi olan kemik kütlesinin çocukluk ve gençlik döneminde edinilen sağlıklı alışkanlıklarla korunabildiğini kaydeden Özcan, "Kemik kütlesi genellikle 20'li ve 30'lu yaşlarda en yüksek seviyeye ulaşır ve 40'lı yaşlardan itibaren azalmaya başlar. Bu nedenle çocukluk ve gençlik dönemlerinden itibaren sağlıklı beslenme ve düzenli fiziksel aktivite ile kemik sağlığının desteklenmesi önemli" dedi.

Hafif travmalar ve düşmeler ciddi kırıklara neden oluyor
Osteoporozun kemiklerin yoğunluğunu kaybederek kırılgan hale gelmesine neden olan ve genellikle belirti vermeden ilerleyen bir hastalık olduğunu kaydeden Doç. Dr. Özcan, "Çoğu kişi, ancak bir kırık meydana geldiğinde osteoporozun farkına varır. Özellikle menopoz sonrası kadınlarda ve ileri yaştaki bireylerde daha sık görülen bu hastalık, hafif travmalar veya düşmeler sonucunda ciddi kırıklara yol açarak hastaları bağımlı hale getirebilir" şeklinde konuştu.

Menopoza giren kadınlar ve ileri yaş bireylerde daha sık görülüyor
Osteoporoz riski taşıyan kişilerin mutlaka uzman hekim tarafından değerlendirilmeleri gerektiğini belirten Doç. Dr. Didem Sezgin Özcan, 65 yaş üstü kadınlar, 70 yaş üstü erkekler ve düşük kilolu bireylerin yanı sıra, erken menopoz geçirenler, uzun süre kortikosteroid tedavisi görenler, ailesinde osteoporoza bağlı kırık öyküsü bulunanlar, aşırı sigara ve alkol kullananlar gibi grupların da risk altında olduğunu ifade etti.

Ayrıca, karaciğer, böbrek veya tiroit hastalıkları bulunanlar, iltihaplı romatizma, hipogonadizm, diyabet gibi osteoporoza yol açabilecek hastalıklar yaşayanlar ile osteoporoza neden olabilecek ilaçlar kullananların da dikkatli olması gerektiğini vurguladı.

Kemik sağlığını korumak için öneriler
Doç. Dr. Didem Sezgin Özcan, uzman hekim tarafından yapılan değerlendirme ve testler sonrasında, kemik kaybını durdurmak, kemikleri güçlendirmek ve kırık riskini azaltmak için gerekli görülen durumlarda ilaç tedavileri, mineral ve besin takviyeleri, düzenli fiziksel aktiviteler ve yaşam tarzı değişikliklerinin önerilmesi gerektiğini belirtti. Kemik sağlığını korumanın ise yeterli miktarda kalsiyum ve D vitamini almak, düzenli egzersiz yapmak, sigara ve alkol tüketiminden kaçınmak, sağlıklı ve dengeli bir beslenme ile mümkün olduğunu vurguladı.

Yeterli kalsiyum ve D vitamini almak
Kemik sağlığı için yeterli kalsiyum ve D vitamini almanın büyük önem taşıdığını belirten Özcan, "Süt ve süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, badem, susam, kuru yemişler ve balık gibi besinler kalsiyum açısından zengindir. Laktoz intoleransı olan bireyler için yoğurt gibi fermente süt ürünleri daha iyi bir alternatiftir. Özellikle çocukluk ve ergenlik döneminde süt tüketimi kemik gelişimi açısından gereklidir.

D vitamininin en iyi kaynağı güneş ışığıdır. Her gün en az 15 dakika doğrudan güneşlenmek vücutta yeterli D vitamini sentezi için önemlidir. Koyu tenli bireylerin daha uzun süre güneşe maruz kalması gerekebilir. Eğer güneşten yeterince yararlanılamıyorsa somon, uskumru, sardalya, ton balığı ve alabalık gibi yağlı balıklar, yumurta sarısı ve sığır karaciğeri gibi D vitamini içeren besinler tüketilmeli veya doktor kontrolünde takviyeler alınmalıdır" diye konuştu.

Düzenli egzersiz yapmak
Kemiklerin üzerlerine binen yükle güçlendiğini söyleyen Özcan, "Düzenli egzersiz yapmak, kemik yoğunluğunu artırır ve osteoporoz riskini azaltır. Önerilen egzersizler arasında yürüyüş, koşu, dans ve Tai Chi egzersizleri yer alır. Egzersiz programında denge, kas kuvvetlendirme ve postür egzersizleri de yer almalıdır. Kemiklerin kırılmasına neden olabileceğinden şiddetli osteoporozu olan bireylerin ani öne eğilme, dönme ve ağır kaldırma gibi hareketlerden kaçınması önerilir" ifadelerini kullandı.

Sigara ve alkolden uzak durmak
Sigaranın östrojen seviyesini düşürerek kemik kaybını hızlandırdığına, aşırı alkol tüketiminin ise kemik oluşumunu olumsuz etkileyerek kırık riskini artırdığına dikkat çeken Özcan, sağlıklı kemikler için sigara ve alkolden uzak durulması gerektiğini belirtti.

Sağlıklı ve dengeli beslenmek
Kemik sağlığını korumak için yalnızca kalsiyum ve D vitamini değil, aynı zamanda yeterli protein, magnezyum, çinko ve K vitamini almanın da gerekli olduğunu ifade eden Özcan, "Magnezyum ve çinko, kuru yemişler, soya ürünleri, ekmek, tahıllar, et ve deniz ürünleri gibi besinlerde bol miktarda bulunur.

K vitamini ise başlıca yeşil yapraklı sebzeler ile fermente gıdalarda bulunur. Ayrıca kafein bağırsaktan kalsiyum emilimini azaltıp, idrarla atılımını artırdığı için günlük tüketim 1-2 fincanı aşmamalıdır. Özellikle risk grubunda yer alan bireylerin düzenli olarak kemik yoğunluğu ölçümlerini yaptırmaları, erken teşhis açısından büyük önem taşır" açıklamasında bulundu.