Değerli Sarayönü Manşet Gazetesi ve Saraymedya okuyucuları;

Öncelikle tüm okurlarımıza saygılarımı sunarım. Herkese sağlık ve esenlik dolu günler diliyorum. Bu haftaki yazımızda sizlere Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinden bahsetmek istiyorum.

Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yani halk arasındaki tabiriyle kat karşılığı inşaat sözleşmesi; inşaat sektöründe sıkça karşılaşılan ve önemli hukuki düzenlemeler içeren bir sözleşme türüdür. Temel olarak, arsa sahibi ile yüklenici (müteahhit) arasında yapılan bir anlaşmadır ve her iki tarafa da bir takım hak ve yükümlülükler yükler. Kısaca tanımlamak gerekirse arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi; arsa sahibinin arsa payını devretmeyi, yüklenicinin ise bu arsaya bağımsız bölümler inşa edip sözleşmede belirlenen şekilde bu bağımsız bölümlerden bir kısmını devretmeyi üstlendiği sözleşmelerdir.

Bu sözleşmenin genel çerçevesini şöyle özetleyebiliriz:

1. Taraflar: Sözleşmenin tarafları arsa sahibi ve yükleniciden (müteahhit) oluşmaktadır. Arsa sahibi, araziyi veya arsayı elinde bulunduran kişi ya da kuruluştur. Bu kişi, arsa üzerinde inşaat yapılmasına izin verir ve karşılığında belirli bir oran üzerinden pay alır. Yüklenici ise, inşaatı yapacak olan kişi veya firmadır. Yüklenici arsayı kullanarak bir bina inşa eder ve inşaatın tamamlanmasından sonra arsa sahibine sözleşmede belirtilen arsa payını teslim eder.

2. Sözleşmenin Temel Amacı: Arsa sahibinin inşaata uygun taşınmazı üzerinde, yüklenicinin yasal sınırlar dahilinde inşa ettiği bağımsız bölümlerin sözleşme uyarınca paylaşılmasıdır. Bunun sonucunda taraflar tamamlanan bağımsız bölümleri sözleşmede belirlenen oranlara göre paylaşır ve tapuda tescil ve devir işlemleri gerçekleştirilir.

3. Arsa Payı Hesaplama: Taraflara verilecek paylar, genellikle inşaatın tamamlanmasının ardından ortaya çıkacak bağımsız bölüm sayısı veya yapının değerine orantılı olarak hesaplanır. Arsa payı karşılığı yapılan sözleşmede, inşaat tamamlanmadan önce yükleniciye tapu devri yapılmayacak ancak bağımsız bölümler üzerinde bazı hakları tanınacaktır.

4. Yükümlülükler: Bu sözleşmenin her iki tarafa da yüklediği birtakım yükümlülükler vardır. Arsa sahibi, arsayı inşaata uygun bir şekilde yükleniciye sağlamakla ve yüklenicinin payına düşen arsa paylarını tapuların tescil işlemlerinin ardından yükleniciye devretmekle yükümlüdür. Yüklenici ise, inşaatı zamanında ve belirlenen standartlara uygun olarak bizzat tamamlamakla yükümlüdür. Ayrıca inşaatın tüm giderlerini karşılamak, arsa sahibinin payını belirtilen şekil ve özelliklerde teslim etmek, sadakat ve özen yükümlülüğüne de riayet etmek zorundadır.

5.Sözleşmenin Feshi ve İhlaller: Bu durum tarafların yalnızca fesih konusundaki iradelerinin uyuşması ya da taraflardan biri tarafından açılacak olan fesih davasında mahkeme tarafından haklı sebeplerin varlığı halinde feshe karar verilmesi hallerinde söz konusu olabilmektedir. Tarafların sözleşmeye aykırı hareket etmesi durumunda, tazminat hakları doğabilir.

6. Çeşitli Hukuki Düzenlemeler: Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, taşınmaz mülkiyetinin devrine ilişkin hükümler barındırdığından dolayı resmi şekilde yapılması gereken sözleşmelerdendir. Noter huzurunda resmi şekil şartına uygun bir şekilde düzenlenmeyen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri geçersizdir.

7. Sonuç: Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, yüklenici ve arsa sahibi arasında hak ve sorumlulukları belirleyen önemli bir hukuki belgedir. İnşat süreci boyunca hem yüklenicinin hem de arsa sahibinin haklarının korunması için bu sözleşmenin ayrıntılı ve adil bir şekilde düzenlenmesi, ileride yaşanabilecek uyuşmazlıkların önüne geçilmesine yardımcı olur. Konumuza ilişkin herhangi bir olumsuz durumla karşılaşan tüm vatandaşlarımızın uzman kişilerden hukuki destek almasını naçizane tavsiye ediyorum.

Tüm okurlarımıza esenlikler diler ve teşekkürlerimi sunarım. Sağlıcakla kalın.