(Sarayönü Merkez-Karatepe Mah.-Yenicekaya Mah.- Büyükzengi Mah. )

Kayıp köyler ile ilgili özel mesaj olarak oldukça fazla soru tarafımıza sorulmakta..

Özellikle isimleri nedir, nüfusu kaçtır? gibi..

Bu konuyu şöyle ifade etmekte fayda var:

Yazının M.Ö. 3500 (yani günümüzden yaklaşık 5520 yıl önce ) Sümerler tarafından bulunduğunu söyleyelim ki o dönemlerden bu güne ilçemiz için yazılı bir kaynağın ulaşması oldukça zor. Bu nedenle herhangi bir nüfus veya isim vermek de en azından şimdilik mümkün değil.

Ancak Roma döneminden kalan kaynaklarda (yazıt taşlarda) nispeten yerleşim ismi veya büyüklüğü hakkında bilgi olabiliyor.

Epigraflar (Yazıt Bilimi, eski yazıları çözümleyip okuyabilen bilim dalı) bu konuda çok güzel çalışmalar yapmaktadır.

İlçemiz için sürekli bu konuları araştırıyor, inceliyor, okuyor, envanterler topluyoruz. (Sarayönü ’nünde yakın zamanda tarihi, coğrafi, kültürel, sanatsal, v.b çok önemli bilimsel çalışmalar başladığını ve başlayacağını buradan bildirelim).

Paylaşımlar altına yapılan yorumlara mevkî ismi ile verdiğiniz yerler yakın tarih literatürlerinde benzer isimle anılan mevkilerdir ve çok güzel bilgiler..

Örneğin; “Bozzugun kuyu”

Bozhüyük mevki olan ve literatürde;

Boz içi,

Bozok ili,

Boz yeri,

Bozokuslar

gibi bilgilere, bizler de bazı yazılı kaynaklarda nispeten ulaşabiliyoruz ama daha eskisine maalesef şimdilik gidemiyoruz. Bunun için yorumlar önemli. Bakarsınız çok farklı bişey ortaya çıkar..

(Neden Bozok dendiğini biliyor musunuz peki? Fotografa bi göz atın bizde ilerde anlatalım )

Haritada 5 No’lu yerde verilen kayıp köyümüzün sakinlerinin 7000 yıl önce yerleştikleri bu bölgede yaklaşık 3800 yıl kadar yaşamış ve demiri göremeden yok olmuşlar..

Sonra günümüzden 2500 yıl öncesi tekrar yerleştikleri bu bölgeden 1800 yıl önce ise yok olmuşlar.

(Bir belge veya yazıt olmadığı sürece isim vermeyi doğru bulmuyoruz ama mevkiye de isimini veren bu yer, “Dede Höyük” diye bilinir. Dedenin Köyü olsun buranın ismi, bazı Roma kaynaklarında yaklaşık 2000 yıl önceki yer isimleri var onları yeri geldikçe paylaşırız)

Haritada verilen 6 No’lu yerleşim yerinde ise hayat günümüzden 5000 yıl önce başlamış ve 2500 yıl öncesine kadar devam etmiştir. Muhtemelen Doğu Roma döneminde de bu köy yoktu ve kaybolmuştu. Demirin icadını gördükten hemen sonra kayboldular.

(Başhüyük Mahallesi ile benzer bir durum var aslında burada da.. Buranın hemen yakınına ise Büyükzengi Mahallesi kuruldu)

Haritada 7 No’lu yerleşim yerinde ise günümüzden yaklaşık 5000 yıl önce kurulan köy, 2500 yıl kadar ayakta kalabildi ve demirin icadını göremeden yok oldu. Sonra bi ara tekrar yerleşim gerçekleşmiş ve Roma dönemini göremeden yok olmuştur. (İsmini bilmediğimiz bu yere de mevkisinden ötürü Kürsünlü Köyü diyelim , Kürsünlü ne demek acaba?)

Ve bu paylaşımdaki son köyümüz 8 No’lu köy ise günümüzden yaklaşık 3750 yıl önce kurulmuş ve demirin icadını görmüş olmaları da muhtemeldir. Ama Roma dönemi pek görmüş sayılmaz. Özetle bu köyümüz ise yaklaşık 2600 yıl önce yok olmuş bir daha da geri gelmemiştir.

Fotoğraf 3000 yıl önce çekilseydi köyü muhtemelen görüyorduk şimdi..

_____________________

*Selçuk Üni. Prof. Dr H. Bahar

*Wikipedia

*Reşideddin Oğuznamesi

*Sarayönü Belediyesi Arşivi