Bilgi çağı olarak yaşadığımız dönem, eğitim hayatımızın önemli bir parçası haline gelmiştir. Bireylerin kişisel ve sosyal gelişimlerinde, iyi bir meslek edinerek toplumda statü kazanmalarında eğitim başat rol oynamaktadır (Akıllı ve Arabacı,2013).

Günümüzde bilgi kısa sürede geçerliliğini ve işlevini yitirmektedir. Bundan dolayı bireyin kendisini sürekli şekilde geliştirmesi ve eğitim sürecinin içerisinde daha fazla yer almasını, küreselleşen dünyada zorunlu hale gelmektedir (Tavukçu vd., 2013).

Bu bakımdan bireylerin toplumsal yaşamın bir parçasını oluşturmasında eğitimin önemli bir işleve sahip olduğu ortaya çıkmaktadır. Bilgi çağında yaşanan hızlı gelişmeler ve değişimler eğitim öğretim programlarını da etkilemektedir. Bu durum eğitim ve öğretim programlarının günün değişen koşullarına bağlı olarak güncellenmesini zorunlu kılmaktadır (Köksalan, İlter ve Görmez, 2010).

Başka bir ifadeyle, eğitim kurumlarının toplumsal ihtiyaç ve beklentiler doğrultusunda yapılanmaları ve yenilenmeleri gerekmektedir (Ünal ve İlter, 2010). Bu eğitim kurumlarının başında, bilim insanları, araştırmacılar, uzmanlar ve bunların yetiştirilmelerinde temel kaynak olan üniversiteler gelmektedir (Kurnaz ve Alev, 2009).

Günümüzde üniversitelerin görevlerinin genel olarak “eğitim ve öğretim, temel bilimsel araştırmalar ve topluma hizmet” olmak üzere üç başlıkta toplandığı görülmektedir.(Erdem, 2005). Bu bakımdan üniversitelerin görevlerinden biri de öğretim ve araştırma işlevlerini yüklenecek nitelikli bireyler yetiştirmektir (Sayan ve Aksu, 2005).

Bilim insanı, araştırmacı ve uzman yetiştirmede üniversiteler başat rol oynamaktadır. Bireyler herhangi bir lisans programından mezun olduktan sonra üniversitelere bağlı fen, sosyal, sağlık bilimleri ve ileri teknoloji enstitüleri bünyesinde açılan lisansüstü öğretim programlarına başvurmaktadır (Demirtaşlı, 2002).

Lisansüstü öğretim, toplumların gerektirdiği bilim insanlarını, araştırmacıları, nitelikli  insan  gücünü yetiştirmek için verilen programlı bir eğitimdir (Bülbül, 2003). Lisansüstü öğretim, bir alanda derinlemesine çalışarak, lisans eğitiminden daha üst seviyede bilgi ve etkinliğe sahip olan yüksek ihtisas gücünü yetiştiren bir öğretim programı olarak da tanımlanmaktadır (Çakar,  2001).

(Karakütük,1989),  birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de yükseköğretim içinde lisansüstü öğretimin belli programlar uygulayan, dereceler veren bir kademe olarak ortaya çıktığını ifade etmektedir. Bu çerçevede lisansüstü öğretimin örgün öğretimin bir düzeyi durumuna gelen belli programlar uygulayan, belli dereceler veren planlı bir etkinlik olduğu söylenebilir (Karakütük, 2001).

Lisansüstü öğretimin amacı incelendiğinde ise genel olarak ülkenin ihtiyaç duyduğu bilim insanı ve öğretim üyesi gibi yüksek nitelikli insan gücünü yetiştirmek, ülke sorunlarını çözmeye ve teknik alanda gelişmeyi sağlamaya yönelik araştırmalar yapmaktır(Sevinç, 2001).

Başka bir deyişle, lisansüstü öğretim bireyin kendisine yaptığı yatırımla birlikte, ülke kalkınmasına ve nitelikli insan gücüne yaptığı yatırımı da kapsamaktadır (Bülbül, 2003).

Toplumsal kalkınmanın gerektirdiği yüksek nitelikli insan gücü genelde üniversitelerden, özelde ise lisansüstü öğretim programlarından beklenmektedir. Bu çerçevede ülkenin kalkınması ve  ekonominin gerektirdiği nitelikli insan  gücünün  yetiştirilmesinde lisansüstü öğretim programları büyük öneme sahiptir (Aslan, 2007).

Bu nedenle Lisansüstü öğretim ülkenin ekonomik, toplumsal, teknolojik ve kültürel gelişimi ile ilgili sorunlarına çözüm getirecek nitelikte olmalıdır.   Kamu kurum ve kuruluşlarındaki bilimsel çalışma, araştırma, ileri teknoloji uygulama, ürünlerini üretme ve kullanma yürütecek uzman kişilerin yetiştirilmesi işlevi ile de ülkenin kalkınmasına ve toplumun gelişmesine önemli katkılar sağlamalıdır (Dilci, 2009).

KAYNAKÇA

• Arabacı, İ. B.,  &  Akıllı,  (2013).    Lisansüstü Öğretimde Öğrenci Sorunları, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu, 124 -134, Sakarya.
• Bülbül, (2003). Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesinde görev yapan öğretim üyelerinin lisansüstü  öğretime  öğrenci  seçme  sürecine  ilişkin  görüşleri.Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 1-2.
• Demirtaşlı, Ç. (2002). Lisansüstü eğitim programlarına girişte lisansüstü eğitimi giriş sınavı sonucunun ve diğer ölçütlerin kullanımına ilişkin tarama. AnkaraÜniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 1-2.
• Dilci,  (2009).  Eğitim  Bilimleri  Alanında  Yürütülen  Lisansüstü  EğitiminiÖğrenci ve Öğretim Elemanı Görüşlerine Dayalı Olarak Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Programı ve Öğretim Ana Bilim Dalı, Elazığ.
• Erdem Ali Rıza , Üniversitenin var oluş nedeni Üniversitenin misyonu,Pamukkale Üniversitesi Eğitimi Fakültesi Dergisi,7,2005
• Karakütük,  (2001).  Öğretim  üyesi  ve  bilim  insanı  yetiştirme:  Lisansüstü öğretimin planlanması. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Köksalan, B., İlter, İ., & Görmez, (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyo- kültürel özellikleri  ve  lisansüstü  eğitim  isteklilikleri  üzerine  bir  çalışma (Fırat, Erzincan ve İnönü Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği ABD örneği). AhiEvran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 277-299.
• Kurnaz, A., & Alev, N. (2009). İlköğretim ve ortaöğretim lisansüstü öğrencilerinin ders seçimi yaklaşımları ve ilgili sorunları. Türk Fen Eğitim Dergisi, 6(3), 38-52.
• Ünal, Ç., & İlter, İ. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının lisansüstü eğitime olan tutumları (Fırat, Erzincan ve İnönü Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği ABD örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 1-18.
• Sayan, Y., & Aksu, (2005). Akademik personel olmadan lisansüstü eğitim yapan bireylerin karşılaştıkları sorunlar üzerine nitel bir çalışma: Dokuz Eylül Üniversitesi-Balıkesir Üniversitesi durum belirlemesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 59-66.
• Tavukçu, E., Özkardaş, B., Erzurum, , Çiftçi, M.Y., Şahin, E.M., & Bilgin, N. (2013). Sınıf    Öğretmeni    Adaylarının    Lisansüstü    Eğitime    İlişkin Görüşleri.(Necmettin  Erbakan  Üniversitesi  Örneği).     XII.  Ulusal  SınıfÖğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 23-25 Mayıs 2013, 547-551.
• Çakar, Ö. (2001). Türkiye bilimler akademisi: Bilim adamı yetiştirme lisansüstüeğitim. Ankara: TÜBİTAK Matbaası.